150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΦΙΛΟΥ - Κορόιδευαν την τέχνη του αρκετοί …ειδικοί, αλλά όταν αναγνωρίστηκε την εμπορεύτηκαν
--Πρόσφατα η τράπεζα Ελλάδας κυκλοφόρησε ένα αναμνηστικό έντυπο για τα 150 χρόνια από τη γέννηση του λαϊκού ζωγράφου ΘΕΟΦΙΛΟΥ, με φωτογραφίες( από το Μουσείο Θεόφιλου στη Βαρειά Μυτιλήνης ) του καλού φίλου Γιώργου Καζάζη. Απάνω-κάτω 150 χρόνια, αφού τέσσερεις χρονιές …ερίζουν για τη γέννησή του κατά τους βιογράφους του, 1867, ή 1868, ή 1870, ή 1873. Αμέτρητα λευκώματα, βιβλία, άρθρα, ταινίες ,εκθέσεις, εκδηλώσεις, αφιερώματα για τον Θεόφιλο, έκαναν γνωστή τη τέχνη και τη ζωή του. Εμείς θα σταθούμε σήμερα σε κάποιες πλευρές που θεωρούμε σημαντικές και λιγότερο γνωστές.
--Ο Στρατής Αναστασέλλης στο βιβλιαράκι του << Ο ΦΙΛΟΣ ΜΟΥ Ο ΘΕΟΦΙΛΟΣ >>, μεταξύ άλλων μας λέει…<< Τόνοι χαρτιού ξοδεύτηκαν για τη ζωή και το έργο του τσολιά. Για τον άνθρωπο που έγινε θρύλος, παραμύθι, τραγούδι …ταινία και ήρωας θεατρικής διασκευής …Ειδικοί περί τα τέτοια ανασκουμπώθηκαν ν’αναλύσουν το έργο και την τεχνοτροπία του. Χρόνια τώρα ο Θεόφιλος καθηλωμένος στο ανατομικό κρεβάτι περιμένει καρτερικά τα συμπεράσματα των τεχνοκριτικών. Με τα μικροσκόπια ξετάζουν τις κλωστές της φούντας του φεσιού του, τα ξεσκλίδια άπ’ τα τουζλούκια του, τις πτυχές της λιγδιασμένης φουστανέλας του …Λίγοι είναι κείνοι που τον γνώρισαν από κοντά, γιατί ο Θεόφιλος ήταν μονόχνωτος, ονειροπαρμένος και φοβόταν του καλαμαράδες, άσε που δεν τόνε λογαριάζανε για άνθρωπο …Οι χωριάτες τον καλοδέχονται οι καφετζήδες του δίνουν στέγη σε καναπέδες στα καφενεία τους, του δίνουν θέση στο τραπέζι τους, κουτσοπίνουν μαζί του κι ακούνε τις περιπέτειές του με συμπάθεια …Οι γυναίκες του μπιστεύονται ένα κομμάτι ατλάζι, ένα πήχυ κάμποτ να τους ζωγραφίσει …Οι χωριάτες τούτοι , πρώτοι διαγνώσανε την τέχνη του Θεόφιλου πριν άπ’ τους ζωγράφους και τους τεχνοκρίτες …Διανοούμενοι και καλλιτέχνες τον ανεβοκατευάζουν γλιτζιάρη, μπογιατζή και ρεζίλι. --Τα φτωχόσπιτα κ’ οι παρακατιανοί καφενέδες των χωριών στάθηκαν θησαυροφυλάκια της αξεπέραστης τέχνης του. Κανένα σπίτι της ξιπασμένης πλουτοκρατίας δεν καταδέχτηκε ν’ανοίξει την πόρτα του στο Θεόφιλο. Μόνο ελάχιστοι αρχοντάθρωποι… Ο Θεόφιλος για μια καλή κουβέντα έδινε τη ψυχή και την τέχνη του αντίδωρο.-- Ένας Μυτιληνιός χωριανός του ο Στρατής Ελευθεριάδης, τον έβγαλε στο φως και τούδωσε τις διαστάσεις που του άξιζαν. Κι από τότες ο Θεόφιλος έγινε παραμύθι …Με τα πιο φτωχά υλικά δούλεψε για να οικονομήσει το ψωμί του ο αγαθός Θεόφιλος, το ψωμί που το τίμησε και το χάρισε στους απλούς ανθρώπους χιλιοπληρωμένο με την ακριβή του τέχνη. Μα -τα Σά εκ των Σών- τα ροκανίσανε οι πρωτινοί επικριτές του, που σαν πήρανε χαμπάρι πως οι μετοχές του Θεόφιλου , χάρη στον Teriade , άνέβηκαν, χύμηξαν στα χωριά κι αγόραζαν με πενταροδεκάρες τα κινητά έργα απ’ τους θεματοφύλακες, τους αγνούς χωριάτες. Τ’ αγόραζαν και τά’ ριξαν στην αγορά εξυμνώντας τώρα το Θεόφιλο και μακαρίζοντάς τον που τους πλήρωσε τόσο ακριβά τις κακογλωσιές τους>>.
--Σε ένθετο της Καθημερινής το 1994, αφιερωμένο στα 60 χρόνια από το θάνατο του Θεόφιλου, ο Αλέξανδρος Ξύδης γράφει ότι το 1939 όργανα της διχτατορίας Μεταξά υποχρέωναν τους χωρικούς του Πηλίου να ασπρίζουν τα έργα του Θεόφιλου στο όνομα του τουρισμού !!! Ακόμα αναφέρει ότι για την έκθεση έργων του Θεόφιλου που οργάνωσαν το 1947 στην αίθουσα του βρετανικού συμβουλίου στην Αθήνα οι Γ.Σεφέρης, Α. Εμπειρίκος, Ο. Ελύτης, Ν. Χατζηκυριάκος κ.λ.π. , χαρακτηρίστηκαν δημόσια ως σπείρα και απατεώνες, από καθαρευουσιάνους λόγιους ακαδημαϊκούς!!!
--Σε μια εκδήλωση που διοργάνωσε η ΟΛΣΑ στην Αθήνα αφιερωμένη στον Θεόφιλο, ο Πρόεδρος Μυτιληνιών Πετρούπολης Αχιλλέας Χιωτέλλης ( έφυγε πολύ νωρίς ο ξεχωριστός αυτός συντοπίτης μας ), διηγήθηκε ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΗΣ ΑΝΘΟΥΛΑΣ, από τα Δάφια. Σε μια έκθεση έργων του Θεόφιλου στην Αθήνα, έμεινε εμβρόντητη μπροστά στα έργα που είχε ζωγραφίσει ο Θεόφιλος στο πατρικό της σπίτι στα Δάφια !!! Είχαν ξηλωθεί από τα ντουβάρια έναντι 15.000 δραχμών ( 40 ευρώ περίπου )!!!
--41 χρόνια μετά τον θάνατό του ο Θεόφιλος, αντιμετώπισε και μια τελευταία ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ! Το καλοκαίρι του 1975 η Λεσβιακή Ένωση Σπουδαστών, ανακοίνωσε την διοργάνωση εκδήλωσης για τον Θεόφιλο στον Κήπο Μυτιλήνης, με ομιλητή τον Στρατή Αναστασέλλη και προβολή ταινίας από τον Μιχάλη Σούζη. Ο καραμανλικός νομάρχης διά του διοικητή της χωροφυλακής απαγόρευσε την εκδήλωση <<λόγω κινδύνου διασαλεύσεως της τάξεως, σε παραμεθόρια περιοχή και λόγω εκτάκτου καταστάσεως επιστρατεύσεως…>>. Μάταια το συμβούλιο του Συλλόγου σε έντονη παράσταση διαμαρτυρίας με ανταλλαγή απειλών, προσπάθησε να τους… ενημερώσει ότι η χουντική κυβέρνηση είχε καταρρεύσει πριν ένα χρόνο ( μετά και την εγκληματική προδοσία στη Κύπρο ), καθώς και ότι ο Θεόφιλος δεν ανήκε... στο ΕΑΜ ούτε ήταν γραμμένος στους...Λαμπράκηδες, αφού είχε πεθάνει στη ψάθα το 1934 !!!
Φίλοι Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας
