Πώς μπορεί ένας γονιός να βοηθήσει να ενισχυθεί η αυτοεκτίμηση του παιδιού του; - Γράφει η Βαλεντίνα Βεκρή

Αυτοεκτίμηση είναι η ικανότητα του ατόμου να χειρίζεται τις προκλήσεις της ζωής και να αισθάνεται άξιο για την ευτυχία. Η υγιής αυτοεκτίμηση είναι απαραίτητη για να μπορεί το άτομο να απολαμβάνει θετικές συναισθηματικές καταστάσεις όπως η χαρά, η ευχαρίστηση, η χαλάρωση, η ευγνωμοσύνη. Τα θετικά αυτά συναισθήματα, προσφέρουν προστασία από το άγχος και άλλες αντιξοότητες της ζωής, συμβάλλοντας παράλληλα στην ψυχική και σωματική υγεία. Τα παιδιά που βιώνουν θετικά συναισθήματα για το εαυτό τους μπορούν καλύτερα να καθορίσουν τους στόχους τους και να αντιμετωπίσουν αντικειμενικά τα προβλήματα τους.

Αντίθετα, στα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση, οι προκλήσεις μπορούν να αποτελέσουν πηγή άγχους και απογοήτευσης. Τα παιδιά που έχουν κακή ιδέα για τον εαυτό τους δυσκολεύονται να βρουν λύσεις στα προβλήματα. Καθώς βασανίζονται από σκέψεις αρνητικής αυτοκριτικής, όπως «Δεν αξίζω» ή «Δεν μπορώ να κάνω τίποτα σωστά», γίνονται παθητικά ή εμφανίζουν απόσυρση. Όταν βρίσκονται μπροστά σε μια νέα πρόκληση, η άμεση αντίδραση είναι «Δεν μπορώ». 

Η αυτοεκτίμηση των παιδιών τροποποιείται ανάλογα με το πως αντιδρούν οι γονείς τους στις ανάγκες τους και στο βαθμό που αυτές ολοκληρώνονται επιτυχώς. Οι γονείς παίζουν πρωταρχικό ρόλο στην ανάπτυξη της υγιής αυτοεκτίμησης του παιδιού τους.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν

1. Προσέχετε τι λέτε. Τα παιδιά είναι πολύ ευαίσθητα στα λόγια των γονιών. Θυμηθείτε να επαινείτε το παιδί σας όχι μόνο για τις επιτυχίες του, αλλά και για την προσπάθειά του και να είστε ειλικρινείς. Αν, για παράδειγμα, δεν κατάφερε να μπει στην ομάδα του ποδοσφαίρου, αποφύγετε να πείτε «Προσπάθησε ξανά και θα τα καταφέρεις». Είναι καλύτερα να πείτε «Είμαι πολύ περήφανος/η για την προσπάθεια που έκανες». Ανταμείψτε την ολοκληρωμένη προσπάθεια αντί για το αποτέλεσμα. 
2. Θυμηθείτε πως πάντα χαρακτηρίζουμε τη συμπεριφορά και όχι το ίδιο το παιδί (π.χ. «ήταν πολύ κακό που μίλησες άσχημα» και όχι «είσαι κακό παιδί, δε σε αγαπάω πια»).
3. Τονίστε τις θετικές του συμπεριφορές (π.χ. «Χαίρομαι πάρα πολύ που απόψε πήγες στο κρεβάτι σου δίχως γκρίνιες», ή «μπράβο σου που έφαγες το φαγητό σου μόνος σου»)
4. Θέστε στο παιδί σας απλούς στόχους, τους οποίους μπορεί να επιτύχει, όπως να ντύνεται μόνο του. Γενικώς, να θέτετε στόχους που ταιριάζουν στην ηλικία και στις ικανότητες του παιδιού. Καθώς το παιδί επιτυχαίνει τον απλό στόχο μπορείτε σταδιακά να αυξήσετε τον βαθμό δυσκολίας.
5. Να είστε αυθόρμητοι και τρυφεροί με το παιδί.. Δημιουργήστε ένα κλίμα στοργής, ασφάλειας και στο σπίτι. Η αποδοχή, το χάδι και η αγκαλιά είναι απαραίτητα για την ομαλή ανάπτυξη κάθε παιδιού, ενώ παράλληλα μέσω αυτής της θετικής αλληλεπίδρασης μαθαίνει και το ίδιο να εκφράζει τα συναισθήματά του.
6. Δημιουργήστε ένα ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον. Ένα παιδί που δεν αισθάνεται ασφαλές ή που δέχεται κακοποίηση στο ίδιο του το σπίτι, μέσα από αρνητικές συμπεριφορές και σχόλια, θα υποφέρει πάρα πολύ από αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης.
7. Δεν πρέπει ποτέ να το συγκρίνετε με άλλα παιδιά, λέγοντας, «γιατί να μην είσαι τόσο καλός μαθητής σαν τον τάδε;». Όταν ειπωθεί κάτι τέτοιο από κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας, βεβαιώστε το παιδί σας, πως είναι μοναδικό και ιδιαίτερο με τον τρόπο του. 
8. Δώστε το καλό παράδειγμα. Αν είστε υπερβολικά σκληροί με τον εαυτό σας και απαισιόδοξοι όσον αφορά τις ικανότητες και τις αδυναμίες σας, το παιδί θα σας αντιγράψει. Καλλιεργήστε την αυτοεκτίμησή σας και το παιδί σας θα έχει ένα σπουδαίο πρότυπο να ακολουθήσει. Μην βομβαρδίζετε το παιδί σας με τους δικούς σας φόβους. Οι γονείς αποτελούν για το παιδί ένα πολύ ισχυρό πρότυπο προς μίμηση.

Κλείνοντας, παραθέτω μερικά λόγια από το τι ζητάει ένα παιδί από τους γονείς του (Diana Loomans: What all children want their parents to know):

Δείχνε μου τακτικά πως μ' αποδέχεσαι και μίλα μου για τις αρετές και τις χάρες μου. Θα γνωρίζω πως είμαι σημαντικός και θα μάθω ν' αναγνωρίζω και τις αρετές των άλλων. Δώσε μου ζωτικό χώρο για ν' αναπτυχθώ,
να κάνω λάθη και να αποκτήσω το θάρρος της γνώμης μου.
Θα μάθω να είμαι ανεξάρτητος και να εμπιστεύομαι την κρίση και τη διαίσθησή μου...

H Βαλεντίνα Βεκρή, είναι Ψυχολόγος- MSc Εξελικτική Ψυχολογία Επιστημονική Υπεύθυνη του Ινστιτούτου Παιδαγωγικής & Ψυχολογικής Υποστήριξης, (Ι.Παι.Ψ.Υ.) Αγίας Ειρήνης 11, Μυτιλήνη
τηλ: 2251102215, κιν: 6936649439
ipaipsy@gmail.com

Η Βαλεντίνα Βεκρή αρθρογραφεί στο Lesvosnews.net