Η συζήτηση στη Βουλή ήταν άκρως αποκαλυπτική. Ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών απαντώντας σε ερώτηση του Βουλευτή κ. Μηταράκη για τη διατήρηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Βορείου Αιγαίου λόγω προσφυγικού δεν θέλησε να αναλάβει καμία δέσμευση. Απεναντίας όπως θα διαβάσετε και στις απαντήσεις δεν αφήνει και πολλά περιθώρια.... κατά τα άλλα η Κυβένρηση θέλει να στηρίξει τα νησιά της προσφυγικής κρίσης.... Και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζουν να μας κοροϊδεύουν για δήθεν επανεξέταση του θέματος...
Υπενθυμίζουμε ότι με όσα προβλέπονται ο μειωμένος ΦΠΑ στη Λέσβο και στα άλλα νησιά του Βορείου Αιγαίου θα καταργηθεί τους επόμενους μήνες.
Αναλυτικά η ερώτηση και η απάντηση:
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ (ΝΟΤΗΣ) ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Πράγματι εκφράσατε το Σώμα. Τα 2/3 των Υπουργών είναι απόντες σήμερα και το 1/3 παρόντες. Να ευχαριστήσω τους παρόντες Υπουργούς που ικανοποιούν τα κυβερνητικά τους καθήκοντα και τιμούν τη Βουλή.
Όμως, για τα 2/3 των Υπουργών που είναι απόντες, θα πρέπει η Διάσκεψη των Προέδρων πλέον πολύ σοβαρά να συζητήσει γιατί έχει εξευτελιστεί ο Κοινοβουλευτικός Έλεγχος.
Κύριε Πρόεδρε, το θέμα του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά είναι ένα ευρωπαϊκό κεκτημένο της χώρας μας. Αποτελεί ίσως το μοναδικό πρακτικό μέσο όπου η εκάστοτε κυβέρνηση, η Πολιτεία, τονίζει την νησιωτικότητα.
Τα νησιά μας έχουν ιδιαίτερο κόστος μεταφοράς, το οποίο επηρεάζει την παραγωγή προϊόντων, τη μεταφορά προϊόντων και αυτό επηρεάζει τις τοπικές οικονομίες.
Υπάρχει, λοιπόν, το ευρωπαϊκό κεκτημένο του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ, κάτι που προσπάθησαν οι θεσμοί πολλαπλά να αναστρέψουν. Δεν είναι καινούργιο το θέμα. Όμως, συγκεκριμένα ο κ. Χαρδούβελης στο e-mail του –στο περίφημο «e-mail Χαρδούβελη»- στη σελίδα 3 δέχτηκε μόνο την αύξηση του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία και στη σελίδα 27 είπε συγκεκριμένα ότι το θέμα του ΦΠΑ στα νησιά είναι εκτός της συζήτησης του προγράμματος και είναι κάτι που πρέπει να συζητηθεί γενικά στην Ευρώπη, όταν ξαναμιλήσουμε για το θέμα του ΦΠΑ.
Όμως, ο Πρωθυπουργός κ. Τσίπρας στη δική του πρόταση προς τους θεσμούς, στη σελίδα 3 συγκεκριμένα, πρότεινε η Ελλάδα την κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ. Και δεν μπορώ να μην επαναλάβω αυτό που είχα πει τότε ότι στην πρόταση του Πρωθυπουργού δεν ανέφερε την κατάργηση του ΦΠΑ στα νησιά. Απλώς ανέφερε τον νόμο, και λέει την κατάργηση της εξαίρεσης του νόμου τάδε, για να μπερδευτούμε και να μην το καταλάβουμε.
Αυτό, όμως, που θέλω να σας ρωτήσω σήμερα είναι το εξής. Η Βουλή νομοθέτησε μετά την περίφημη διαπραγμάτευση το καλοκαίρι του 2015, μέσα στο 2016 να καταργηθούν σε όλα τα νησιά οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ. Πρόσφατα, στελέχη της Κυβέρνησης, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, λένε ότι αυτό επανεξετάζεται. Και πράγματι θα είναι πολύ θετικό αν επανεξετάζεται, αλλά επειδή η αξιολόγηση είναι τώρα και είναι συγκεκριμένη, ρωτάω συγκεκριμένα τα εξής.
Πρώτον, έχει θέσει η Κυβέρνηση το ζήτημα της επαναφοράς των ειδικών συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά στο πλαίσιο της παρούσας διαπραγμάτευσης; Είναι στο τραπέζι αυτό τώρα με τους θεσμούς ή απλώς συζητείται για εσωτερική κατανάλωση;
Δεύτερον, αν είναι στο τραπέζι, έχετε προτείνει κάποια ισοδύναμα ή έχετε προτείνει έναν άλλο τρόπο να αντιμετωπίσετε το δημοσιονομικό αποτέλεσμα;
Τρίτον, γενικότερα, η Κυβέρνηση έχει να προτείνει θετικά ισοδύναμα προς τους νησιώτες ως αντισταθμιστικά, εξασφαλίζοντας τη ρήτρα νησιωτικότητας, όπως προβλέπει το Σύνταγμα της Ελλάδος;
Και τέλος, σε κάποια νησιά έχει ήδη εφαρμοστεί η κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ. Είχε τα δημοσιονομικά αποτελέσματα που περιμέναμε;
--------------------------
ΤΡΥΦΩΝ ΑΛΕΞΙΑΔΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Βουλευτά, σωστά θέτετε το ζήτημα –και εσείς, κύριε Πρόεδρε- των υποχρεώσεών μας σαν Υπουργών, αλλά εγώ να πω για άλλη μία φορά και την άλλη πλευρά του φεγγαριού. Προσπαθώ να είμαι συνεπής στις κοινοβουλευτικές μου υποχρεώσεις. Μόνο για το 2016, υποχρεωμένος να απαντάω ορισμένες φορές και τις τρεις ημέρες της εβδομάδος σε κοινοβουλευτικές υποχρεώσεις, έχω έρθει να απαντήσω δεκαοκτώ φορές, μόνο από 1-1-2016.
Παράκληση, λοιπόν, κάποια στιγμή να θεσπιστεί οι ερωτήσεις να μαζεύονται σε μία μέρα την εβδομάδα, το πολύ δύο, ώστε να μπορούμε να ανταποκριθούμε και στα καθήκοντα της Βουλής και στις υποχρεώσεις των Υπουργείων.
Σε ό,τι αφορά τώρα το σοβαρό θέμα που θέτετε, να σας πληροφορήσω ότι έχω ενημερώσει επανειλημμένα με απαντήσεις μου στη Βουλή για αυτό το ζήτημα. Έχω συμμετάσχει στην αντίστοιχη συνεδρίαση της Επιτροπής όπου ήρθε και το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής και συζητήσαμε αναλυτικά όλα αυτά τα θέματα και εξηγήσαμε ακριβώς το πού είμαστε και το τι κάνουμε.
Βεβαίως, προσπαθούμε είτε στο θέμα της έμμεσης φορολογίας είτε στο θέμα της άμεσης φορολογίας να υπάρχουν μέτρα, όπως προβλέπαμε από τον νόμο του 2015, που να αντισταθμίζουν το πρόβλημα που δημιούργησε η αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά. Ειδικά αυτήν την περίοδο που γνωρίζουμε ότι τα νησιά που είναι στο πιο ανατολικό τμήμα του Αιγαίου αντιμετωπίζουν το τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα των προσφύγων, δεν μπορούμε να επιβαρύνουμε αυτά τα νησιά με αύξηση του ΦΠΑ.
Βεβαίως, έχετε πολύ δίκιο που γράφετε στην ερώτησή σας ότι καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, προκειμένου να ενισχυθεί η έννοια της νησιωτικότητας και οι νησιώτες να απολαμβάνουν άλλα αντισταθμιστικά μέτρα.
Αυτήν την εποχή και το προηγούμενο χρονικό διάστημα προσπαθούμε και στη διαπραγμάτευση και οπουδήποτε αλλού να υπάρχουν συνολικά μέτρα που να ανακουφίσουν τους νησιώτες από το θέμα αυτό του ΦΠΑ, όπως και συνολικά τους Έλληνες πολίτες.
Αλλά θα επαναλάβω για μια φορά ακόμα ότι είναι συγκεκριμένο το πολιτικό και το οικονομικό πλαίσιο που μας έχει αναγκάσει να ακολουθούμε αυτά τα φορολογικά μέτρα. Δεν είμαστε ευτυχισμένοι, δεν είναι η πολιτική μας επιλογή τα συγκεκριμένα μέτρα –το έχουμε πει πάρα πολλές φορές-, είναι μια πολιτική αναγκαιότητα. Και μακάρι να είχαμε άλλα δημοσιονομικά δεδομένα, μακάρι να είχαμε άλλα ισοδύναμα, ώστε να μην ήμασταν αναγκασμένοι να πάρουμε αυτές τις αποφάσεις και να μπορούσαμε να έχουμε άλλες αποφάσεις στα θέματα φορολογίας.
Στην κατεύθυνση αυτή κάθε πρόταση -γιατί δεν έχει κατατεθεί μέχρι τώρα κάποια πρόταση- είτε αφορά τον ΦΠΑ στην παιδεία, τότε που είχαμε τον διάλογο, είτε αφορά τον ΦΠΑ στα νησιά είτε οτιδήποτε άλλο θα την καλοδεχθούμε για να δούμε εάν μπορεί να γίνει κάτι διαφορετικό.
Θέλω να σας διαβεβαιώσω, όμως, όπως έχω πει πάρα πολλές φορές, ότι εξαντλούμε κάθε δυνατότητα, σε επίπεδο Κυβέρνησης, διαπραγμάτευσης, ώστε να αποκαταστήσουμε το πρόβλημα των νησιών και να βοηθήσουμε γενικά και τα νησιά που είχαν το θέμα του ΦΠΑ και τα υπόλοιπα στα ζητήματα φορολογίας.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Λαμπρούλης): Ευχαριστούμε τον κύριο Υπουργό.
Κύριε Μηταράκη, έχετε τον λόγο για τη δευτερολογία σας.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ (ΝΟΤΗΣ) ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Κύριε Υπουργέ, μην σας κάνει εντύπωση που έχετε κληθεί τόσες πολλές φορές στη Βουλή να απαντήσετε ερωτήσεις, όταν όλο το δημοσιονομικό πρόγραμμα προσαρμογής της Κυβέρνησης στηρίζεται στους φόρους. Εφόσον τα 2/3 του νέου μνημονίου είναι νέοι φόροι, είναι πολύ φυσιολογικό να υπάρχουν πολλές ερωτήσεις προς τον αρμόδιο Υπουργό για τη φορολογία.
Ως προς την ουσία της απάντησής σας πρέπει να πω ότι απογοητεύτηκα. Γιατί σε ελεύθερη μετάφραση μου είπατε ότι τα πράγματα είναι δύσκολα, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε άλλο.
Εγώ ρώτησα συγκεκριμένα: Είναι στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς η μη κατάργηση του μειωμένου συντελεστή στα νησιά; Απ’ την απάντησή σας κατάλαβα ότι δεν είναι. Κατάλαβα ότι αντιλαμβάνεστε το πρόβλημα, κατάλαβα ότι συμπάσχετε, αλλά μετά την πρόταση του κυρίου Πρωθυπουργού το καλοκαίρι του ’15 προς τους θεσμούς, που η Ελλάδα έβαλε στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης το θέμα του ΦΠΑ στα νησιά, η προσπάθειά σας να το μαζέψετε αργότερα δεν ευδοκίμησε. Νομοθετήσαμε κι αν δεν καταθέσετε άμεσα, εσείς, ως Κυβέρνηση, συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία στη Βουλή που καταργεί το άρθρο το οποίο ψηφίστηκε τον Αύγουστο του ’15, νομοτελειακά σε πολύ λίγους μήνες θα καταργηθεί αυτός ο μειωμένος ΦΠΑ στα νησιά. Και δεν έχετε προβλέψει κανένα ισοδύναμο συγκεκριμένο, όπως επιβάλλει το Σύνταγμα, για τη νησιωτικότητα.
Τα νησιά μας, κύριε Υπουργέ, δέχονται αυτή τη στιγμή πολλαπλά χτυπήματα, πέρα από τη γενικότερη οικονομική κρίση που αφορά όλη τη χώρα, όπως το μεταναστευτικό. Ήμασταν πρόσφατα με τον κύριο Αναπληρωτή Εθνικής Άμυνας στη Χίο όπου λειτουργεί το hotspot και έχουμε αυτήν τη στιγμή εκατοντάδες αφίξεις κάθε ώρα. Έχουμε τεράστιο πρόβλημα στον τουρισμό. Οι κρατήσεις, όπως γνωρίζετε, στα νησιά τα οποία επηρεάζονται από το προσφυγικό είναι ιδιαίτερα μειωμένες και κατατέθηκαν πρόσφατα σχετικά στοιχεία. Στη Λέσβο είναι μειωμένες κατά 90%, στη Χίο κατά 60%, στην Κω κατά 36%, στη Σάμο κατά 40% και πάνω σε αυτό θα πέσει και η κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά, άρα θα ακριβύνουν τα ξενοδοχεία εκεί πέρα.
Στη Χίο έχουμε και ένα νέο πρόβλημα, που προέκυψε χθες. Φαίνεται ότι η Κυβέρνηση θέλει να καταργήσει την αναγκαστικότητα του Συνεταιρισμού Μαστίχας της Χίου.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι αυτή η Κυβέρνηση μόνο κακά νέα φέρνει στα νησιά. Κάτι θετικό δεν έχετε ακόμα πει και φτάνουμε στον ενάμισι χρόνο διακυβέρνησης.
Επαναλαμβάνω, λοιπόν, κύριε Υπουργέ, αφού πιστεύετε κι εσείς ότι το ΦΠΑ στα νησιά δεν είναι ένα μέσο το οποίο αποδίδει δημοσιονομικά, δεν είναι ένα δίκαιο μέτρο, γιατί δεν έρχεστε σήμερα να καταθέσετε μια νομοθετική πρωτοβουλία να το καταργήσετε;
Αλλά το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι που ρωτάτε για ισοδύναμα. Τα ισοδύναμα είναι συγκεκριμένα. Πρώτον, ένα άλλο παραγωγικό μοντέλο για τη χώρα, ένα μοντέλο που στηρίζεται στις νέες επενδύσεις, που στηρίζεται στη δημιουργία πλούτου κι όχι στην υπερφορολόγηση αυτών που σήμερα δηλώνουν, αυτών που σήμερα παράγουν. Αυτό είναι η μεγάλη αλλαγή που πρέπει να κάνετε.
Και το δεύτερο, το έχω πει πολλές φορές, το μνημόνιο του κ. Τσίπρα είναι ίδιο με το μνημόνιο του κ. Γεωργίου Παπανδρέου. Είναι 2/3 φόροι και 1/3 δαπάνες, ενώ η δημοσιονομική προσαρμογή του 2012-2014, που οδήγησε την οικονομία το 2014 σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης, που τον χάσατε το 2015, στηρίχθηκε στο ανάποδο. Στηρίχθηκε κατά 2/3 στις δαπάνες και κατά 1/3 στους φόρους.
Να, λοιπόν, το ισοδύναμο. Περισσότερη μείωση δαπανών, μείωση φόρων, μια άλλη νοοτροπία υπέρ του ιδιωτικού τομέα για να έλθουν
επενδύσεις. Αυτά είναι τα ισοδύναμα, κύριε Υπουργέ.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Λαμπρούλης): Ευχαριστούμε, κύριε Μηταράκη.
Κύριε Αλεξιάδη, έχετε τον λόγο.
ΤΡΥΦΩΝ ΑΛΕΞΙΑΔΗΣ (Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Μηταράκη, ανέμενα περισσότερα στοιχεία και όχι γενικόλογες προτάσεις από εσάς, όταν ζήτησα ισοδύναμο. Διότι, όταν μου λέτε ότι το ισοδύναμο είναι ένα άλλο παραγωγικό μοντέλο, θυμίζει κάποιες άλλες λύσεις που μπορεί να έχουμε στην πολιτική ζωή οι οποίες θυμίζουν πιο πολύ μεταφυσικές καταστάσεις ή άλλες πολιτικές ιστορίες, που αν τις ανοίξουμε τώρα θα έχουμε πολλή δουλειά για τα δελτία των 20.00΄. Ας τα αφήσουμε καλύτερα στην άκρη.
Είναι σαφέστατο αυτό που είπα. Μπορεί να το ερμηνεύσετε όπως θέλετε. Εμείς προσπαθούμε, είτε στην άμεση είτε στην έμμεση φορολογία, να έχουμε τέτοιες ρυθμίσεις που να βοηθήσουμε και τα νησιά και την υπόλοιπη κοινωνία. Δεν θα είναι σοβαρό από εμάς να έλθουμε εδώ και να πούμε: «Στη διαπραγμάτευση προτείνουμε αυτό, εκείνοι αντιπροτείνουν αυτό, έχουμε το τάδε πρόβλημα, υπάρχει η τάδε λύση» κ.λπ. Έχετε κάνει Υπουργός και ξέρετε πολύ καλά ότι τα ζητήματα διαπραγμάτευσης είναι πολύ λεπτά. Αν γίνονται με τα φώτα των καμερών πάνω τους, με μικρόφωνα και με δημοσιοποίηση της κάθε στιγμής για το τι λέγεται δεν θα έχει αποτέλεσμα η διαπραγμάτευση. Έχουμε πετύχει αρκετά θέματα στα ζητήματα φορολογίας στη διαπραγμάτευση, τα οποία τα έχω πει άλλη φορά στη Βουλή και δεν θα χάσω χρόνο να τα εξηγήσω.
Σε σχέση, όμως, με το τι θέλουμε να κάνουμε στα νησιά έχουμε μιλήσει συγκεκριμένα -σας το είπα- στην αντίστοιχη Επιτροπή της Βουλής, σε μια τρίωρη συνεδρίαση, παρουσία του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, όπου συζητήσαμε συγκεκριμένα πράγματα και είπαμε το που ακριβώς είμαστε και το τι ακριβώς έχουμε να κάνουμε.
Εδώ, όμως, προσπαθήσατε να κάνετε μια αναδρομή στο παρελθόν. Επίσης, κάνατε και μια σωστή πρόβλεψη για ενάμιση χρόνο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν έχουμε κλείσει ενάμιση χρόνο. Ένα χρόνο είμαστε και θα κλείσουμε πάρα πολλά χρόνια στην Κυβέρνηση και να είστε σίγουροι, διότι αυτό που βλέπω στην πολιτική κριτική σας είναι ότι δεν καταθέτετε τη διαφορετική πολιτική πρόταση.
Αυτό που καταθέτετε, αυτό για το οποίο θέλετε να πείσετε τους πολίτες, είναι ότι ο παράδεισος ήταν η κατάσταση που υπήρχε πριν να έλθει η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στην εξουσία. Σας θυμίζω, όμως, ότι για παράδειγμα στους φόρους περιουσίας από τα 600 εκατομμύρια που είχαμε προ μνημονίων, φθάσαμε τα 3,3 δισεκατομμύρια. Είναι η βεβαίωση του ΕΝΦΙΑ. Άρα το «φόροι, φόροι, φόροι» ήταν δικό σας σύνθημα και εμείς προσπαθούμε να το ξεπεράσουμε.
Στη δε κριτική που δεχόμαστε, σε σχέση με αυτές τις διατάξεις, να σας θυμίσω ότι ο ν.4334 τον Ιούλιο του 2015 ψηφίστηκε από διακόσιους δεκαεννέα Βουλευτές, ο ν. 4336/2015 στις 14 Αυγούστου του 2015, ψηφίστηκε από διακόσιους είκοσι έναν Βουλευτές. Φαντάζομαι ότι είστε μεταξύ αυτών που τα ψήφισαν. Αυτοί οι νόμοι αύξησαν το ΦΠΑ στα νησιά και επειδή εμείς ήλθαμε να βγάλουμε τις σχετικές υπουργικές αποφάσεις, δεχόμαστε την κριτική για την υλοποίηση των νόμων.
Είναι συγκεκριμένο το πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο, στο οποίο είμαστε υποχρεωμένοι να κινηθούμε. Σε αυτό το πλαίσιο θα κινηθούμε με υπευθυνότητα και με όποια δυνατότητα έχουμε θα μοιράζουμε τους φόρους δίκαια και αναλογικά, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Συντάγματος