Την επιδότηση των άγονων γραμμών από ευρωπαϊκούς πόρους, οι οποίοι μπορούν να αντληθούν μέσω των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής ,καθώς και τη δυνατότητα ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για την εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου, διεκδικεί με παρεμβάσεις του ο Γενικός Γραμματέας Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής Δημήτρης Χαλκιώτης, ο οποίος ξεκίνησε σειρά επαφών και ενεργειών για την επίτευξη του στόχου.
Ήδη με επιστολή του στους Ευρωβουλευτές Γιώργο Σταυρακάκη, υπεύθυνο του τομέα Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Σπύρο Δανέλλη, υπεύθυνο του τομέα Μεταφορών, αναλύει το «σκεπτικό» (βλέπε συνημμένο) βάσει του οποίου θα μπορούσε να υποστηριχθεί το όλο εγχείρημα για τις περαιτέρω ενέργειες.
Μάλιστα το εν λόγω θέμα πρόκειται να τεθεί και στην αυριανή 8/2/2012 συνεδρίαση της Επιτροπής Νήσων των Παράκτιων Περιφερειακών Περιοχών (CPMR), δια του Διευθυντή της Ειδικής Υπηρεσίας Στρατηγικής Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Ανάπτυξης Προγραμμάτων του Υπουργείου Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Ιωάννη Φίρμπα, ο οποίος συμμετέχει στη συνεδρίαση.
Όπως εξηγεί στην επιστολή του ο κ. Χαλκιώτης:
“Είναι γνωστό το τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας σχετικά με την ακτοπλοϊκή διασύνδεση κυρίως των απομακρυσμένων και απομονωμένων νησιών. Το πρόβλημα αυτό έχει καταστεί πολύ δριμύτερο λόγω της δημοσιονομικής ασφυξίας. Πιστεύω πως μπορεί να ξεκινήσει μια πρωτοβουλία, με τις κατάλληλες συμμαχίες, για επιδότηση των άγονων γραμμών από πόρους της Ε.Ε. ή για την υλοποίηση του μεταφορικού ισοδύναμου. Μέχρι και το πρόσφατο παρελθόν υπήρχε άρνηση, αλλά επειδή έχει αναγνωρισθεί πλέον η έννοια της νησιωτικότητας, θεωρώ πως χρειάζεται επαναπροσέγγιση.”
ΤΟ «ΣΚΕΠΤΙΚΟ»
Θέμα: Επιδότηση των άγονων γραμμών από την Ε.Ε.
Α. Επειδή:
- Αποτελεί γενική πολιτική της Ε.Ε. η άρση των ανισοτήτων και συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά τις νησιωτικές περιοχές, όπως προκύπτει ιδιαίτερα από το άρθρο 158 της Συνθήκης του Άμστερνταμ (ενίσχυση οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, με έμφαση στη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης και στη μείωση της καθυστέρησης των πλέον μειονεκτικών περιοχών ή νήσων, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών περιοχών) και τη συμπληρωματική δήλωση 30 για τις νησιωτικές περιοχές της ίδιας συνθήκης (τα διαρθρωτικά προβλήματα των νησιωτικών περιοχών είναι μόνιμα και εμποδίζουν την ανάπτυξη και θα πρέπει να λαμβάνονται ειδικά μέτρα υπέρ των περιοχών αυτών για την καλύτερη ένταξη τους στην εσωτερική αγορά με δίκαιους όρους).
- Έχει πλέον αναγνωριστεί η έννοια της νησιωτικότητας και των συνεπαγόμενων ιδιαιτεροτήτων της (εδαφική ασυνέχεια – παρεμβολή θάλασσας, μικρά μεγέθη εκτάσεων και ενεργού πληθυσμού, υπέρμετρα αυξημένα κόστη που συνεπάγονται μειονεκτική ανταγωνιστική θέση και αδυναμία ισότιμης συμμετοχής των νησιών στην κοινωνική και οικονομική συνοχή), καθώς και ο ρόλος της προκειμένου να επιτευχθεί η κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή, σύμφωνα με τα άρθρα 170 και 174 της Συνθήκης της Λισσαβώνας (Άρθρο 170: υπογραμμίζεται η ανάγκη να συνδεθούν οι νησιωτικές, οι μεσόγειες και οι περιφερειακές περιοχές με τις κεντρικές περιοχές της Ένωσης. Άρθρο 174: η Ένωση αποσκοπεί στην ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής της συνοχής και ιδιαίτερα στη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των διαφόρων περιοχών και στη μείωση της καθυστέρησης των πλέον μειονεκτικών περιοχών. Μεταξύ των εν λόγω περιοχών, δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στις αγροτικές περιοχές, τις περιοχές που συντελείται βιομηχανική μετάβαση και τις περιοχές που πλήττονται από σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα, όπως οι υπερβόρειες περιοχές που είναι ιδιαίτερα αραιοκατοικημένες και οι νησιωτικές, διασυνοριακές και ορεινές περιοχές).
- Τα ελληνικά νησιά υποφέρουν από απομόνωση και χαμηλή ελκυστικότητα. Η απομόνωση συνεπάγεται περιορισμένους φυσικούς πόρους, απώλεια ενεργού πληθυσμού, δυσκολία πρόσβασης και μετακίνησης, ελλείψεις στην παροχή εκπαίδευσης και ιατρικής περίθαλψης και προβληματικές δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες, ενώ η χαμηλή ελκυστικότητα σημαίνει για τα νησιά χαμηλή οικονομική αποδοτικότητα και αδυναμία επιβίωσης στο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον. Η βέλτιστη δυνατή ακτοπλοϊκή σύνδεση των νησιών αυτών είναι κρίσιμη για την επιβίωση των κατοίκων τους. Στις περιπτώσεις όπου δεν εκδηλώνεται επιχειρηματικό ενδιαφέρον για την κάλυψη των ακτοπλοϊκών αναγκών (άγονες γραμμές) είναι απαραίτητη η δημόσια χρηματοδότηση των γραμμών αυτών για τους εξής λόγους:
- Ο σεβασμός και εξειδίκευση των διατάξεων της Συνθήκης της Λισσαβώνας και κυρίως της «εδαφικής συνοχής» (άρθρο 174)
- Η εφαρμογή των κανόνων αναλογικότητας
- Η παροχή ισοδύναμων ευκαιριών στα νησιά για ορισμένες υπηρεσίες και υποδομές (π.χ. ισοδύναμη δυνατότητα πρόσβασης στις μεταφορές, το κεφάλαιο, την ενέργεια, την επικοινωνία, την τεχνολογία κλπ.) με σκοπό την άρση της αδικίας (ισοπολιτεία)
- Η προώθηση της ενδογενούς ανάπτυξης των νησιών βασισμένη στην εκμετάλλευση των ιδιαίτερων στοιχείων – πόρων τους, κρατώντας την ισορροπία μεταξύ των διαφορετικών στοιχείων της βιώσιμης ανάπτυξης (περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία, πολιτισμός)
- Η προσαρμογή της στρατηγικής ανάπτυξης των νησιών στις μακροπρόθεσμες επιδράσεις των εξωτερικών απειλών (αναπτυξιακή ευελιξία).
- Εθνικοί λόγοι (υπεράσπιση εθνικής κυριαρχίας)
Β. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής σε συνεργασία και με άλλα κράτη-μέλη που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα, ζητάει:
1. Να εξεταστεί η δυνατότητα ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για την εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου, δηλαδή είτε της εναρμόνισης της τιμής των εισιτηρίων των θαλάσσιων μεταφορών με αυτή των χερσαίων με κριτήριο τη χιλιομετρική απόσταση, είτε της ισοδύναμης χρηματοδοτικής αντιμετώπισης της κατασκευής και βελτίωσης των μεταφορικών υποδομών τόσο για το χερσαίο όσο και το νησιωτικό χώρο.
2. Να επιδοτούνται οι άγονες γραμμές από ευρωπαϊκούς πόρους, οι οποίοι μπορούν να αντληθούν μέσω των διαρθρωτικών ταμείων και του ταμείου συνοχής.
