Η εκρηκτική ομορφιά ενός ετοιμοθάνατου άστρου
Χρόνος ανάγνωσης :
2'Αυτό το ουράνιο σώμα μοιάζει με λεπτεπίλεπτη πεταλούδα. Απέχει όμως πολύ από το να χαρακτηριστεί γαλήνιο.
Τα φτερά της πεταλούδας είναι στην πραγματικότητα υπέρθερμα σύννεφα αερίου που εκτίναξε στο Διάστημα ένα μεγάλο άστρο στα τελικά στάδια της ζωής του. Το αέριο κινείται προς τα έξω με ταχύτητα σχεδόν ενός εκατομμυρίου χιλιομέτρων την ώρα.
Η εικόνα του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble δείχνει το Νεφέλωμα της Πεταλούδας, ή NGC 6302, το κατάλοιπο ενός ετοιμοθάνατου άστρου που βρίσκεται σε απόσταση 3.800 ετών φωτός, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Σκορπιού.
Κοσμικά πέπλα
Τα πλανητικά νεφελώματα είναι πέπλα αερίου και σκόνης που τυλίγουν ορισμένα ετοιμοθάνατα άστρα. Το Νεφέλωμα της Πεταλούδας είναι ένα «διπολικό πλανητικό νεφέλωμα». Το χαρακτηριστικό σχήμα του, χωρισμένο σε δύο λοβούς, οφείλεται στο γεγονός ότι τα αέρια που εκτοξεύει το άστρο μπορούν να δραπετεύσουν πιο εύκολα από τους πόλους από ό,τι από τον ισημερινό.
Στο κέντρο του πολύχρωμου σχηματισμού βρίσκεται ένα άστρο που κάποτε είχε μάζα πέντε φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου.Όταν τα πυρηνικά καύσιμά του άρχισαν να εξαντλούνται, το άστρο μετατράπηκε σε κόκκινο γίγαντα, με διάμετρο 1.000 φορές μεγαλύτερη από τη διάμετρο του Ήλιου.
Στην επόμενη φάση, τα εξωτερικά στρώματα του κόκκινου γίγαντα εκτινάχθηκαν βίαια στο Διάστημα. Ένα μέρος αυτού του υλικού εκτοξεύτηκε από τον ισημερινό του άστρου με σχετικά χαμηλή ταχύτητα, γύρω στα 32.000 χιλιόμετρα την ώρα, και σχημάτισε έναν δακτύλιο σε σχήμα ντόνατ. Ο δακτύλιος οποίος κρύβει σήμερα το ίδιο το άστρο, μπλοκάρει τη ροή αερίων προς τα έξω, και δημιουργεί έτσι το χαρακτηριστικό σχήμα κλεψύδρας.
Το υπόλοιπο υλικό του κόκκινου γίγαντα εκτινάχθηκε κατακόρυφα στο επίπεδο του ισημερινού, με πολύ υψηλότερη ταχύτητα από ό,τι το υλικό που προήλθε από τον ισημερινό, και σχημάτισε τα φτερά της πεταλούδας πάνω από τους πόλους του άστρου. Το άστρο ανέβασε στη συνέχεια θερμοκρασία, οπότε εκτίναξε ένα σύννεφο φορτισμένων σωματιδίων, το οποίο άλλαξε με τη σειρά του το σχήμα των φτερών.
Το νεφέλωμα
Η «πεταλούδα» όπως διακρίνεται σήμερα έχει πλάτος πάνω από δύο έτη φωτός, ενώ το αθέατο κεντρικό άστρο, ένα από τα θερμότερα του Γαλαξία, εκτιμάται ότι έχει επιφανειακή θερμοκρασία πάνω από 220.000 βαθμούς Κελσίου.
Ολόκληρο το νεφέλωμα είναι ορατό λόγω της ισχυρής υπεριώδους ακτινοβολίας του άστρου, η οποία αναγκάζει το αέριο να λάμπει. Τα χρώματα της εικόνας αντιστοιχούν σε εκπομπή ακτινοβολίας από διαφορετικά χημικά στοιχεία όπως το υδρογόνο, το θείο το οξυγόνο και το άζωτο.
πηγή: www.tovima.gr
