«Σκόνταψε» ο εμβολιασμός του καστανιώνα - Ματαιώνονται οι φετινοί εμβολιασμοί στην Αγιάσο

του Νίκου Μανάβη / εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ

"Σκόνταψε", για πολλοστή φορά, η διάσωση του καστανιώνα της Αγιάσου από το έλκος που τον καταστρέφει. Όλα δείχνουν πως φέτος δε θα πραγματοποιηθεί εμβολιασμός, παρ’ ότι η Διεύθυνση Δασών Λέσβου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου ολοκλήρωσε εγκαίρως το διαγωνισμό για την τοποθέτηση των εμβολίων.
Μέχρι σήμερα δεν έχουν παραχθεί τα εμβόλια ή τουλάχιστον δεν έχουν φτάσει στη Λέσβο. Σύμφωνα με το σχεδιασμό του προγράμματος, φέτος επρόκειτο να τοποθετηθούν 45.000 εμβόλια στον καστανιώνα της Αγιάσου, ενώ πέρυσι είχαν τοποθετηθεί 25.000. Ο εμβολιασμός, με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, επρόκειτο να ολοκληρωθεί σε μια τετραετία.

Ο διευθυντής της Διεύθυνσης Δασών Λέσβου, Φώτης Κράλης, αναφέρει πως ο εμβολιασμός στις καστανιές μπορεί να γίνει μέχρι τα τέλη Ιουλίου.

Αν δε γίνει μέχρι τότε, η φετινή χρονιά θα χαθεί και η προσπάθεια αντιμετώπισης του έλκους της καστανιάς θα συνεχιστεί τον επόμενο χρόνο.

Το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι δεν υπάρχουν τα εμβόλια που απαιτούνται για να γίνει ο εμβολιασμός του καστανιώνα. Η παραγωγή των εμβολίων γίνεται από το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών της Θεσσαλονίκης και ειδικότερα από το δρα. Δασολογίας Στέφανο Διαμαντή, ο οποίος όμως έχει συνταξιοδοτηθεί.

Προσπαθήσαμε να επικοινωνήσουμε με άλλο στέλεχος του Ινστιτούτου που παρακολουθεί το θέμα, και η απάντηση που λάβαμε ήταν πως μόνο ο κ. Διαμαντής μπορεί να μας ενημερώσει, καθώς συνεχίζει να παρακολουθεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα.

Αυτήν τη στιγμή δεν είναι ξεκάθαρο αν το πρόβλημα εντοπίζεται στην αδυναμία του Ινστιτούτου να παραγάγει τα εμβόλια ή σε προβλήματα χρηματοδότησης της παραγωγής τους από το «Πράσινο Ταμείο» του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Η αναστολή για ένα χρόνο του προγράμματος εμβολιασμού του καστανιώνα σημαίνει πως το έλκος που τον έχει προσβάλει, θα συνεχίσει να νεκρώνει τις καστανιές.

Ήδη έχουν περάσει 8,5 χρόνια από όταν εντοπίστηκε ότι ο καστανιώνας της Αγιάσου έχει προσβληθεί από το έλκος. Στο διάστημα που πέρασε από τότε, ένα μεγάλο μέρος πιθανότατα δε θα ανασυσταθεί ποτέ, διότι πέρα από το έλκος, ο καστανιώνας είναι αντιμέτωπος και με την εγκατάλειψη.

Το χρονικό της καταστροφής
Από το 2006 ο πρώην Δήμος Αγιάσου φώναζε ότι ο καστανιώνας του Ολύμπου κινδυνεύει. Ο τελευταίος δήμαρχος της Αγιάσου, Χρύσανθος Χατζηπαναγιώτης, αγωνιωδώς ζητούσε τη χρηματοδότηση από τη Νομαρχία της μελέτης για τη διάσωσή του. Στις αρχές τού 2009, η μελέτη για την αντιμετώπιση του προβλήματος ήταν έτοιμη.

Παρ’ ότι υπήρχε από τότε χρηματοδοτικό πρόγραμμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ο εμβολιασμός ξεκίνησε μόλις το 2013.
Σημαντική αιτία που καθυστέρησε η έναρξη των εμβολιασμών, ήταν η εμπλοκή δύο υπουργείων στο θέμα, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Ο καστανιώνας της Αγιάσου, που καταλαμβάνει μια έκταση 11.000 στρεμμάτων στον ορεινό όγκο του Ολύμπου, έχει προσβληθεί από το μύκητα Cryphonectria parasitica, που δημιουργεί έλκη στις καστανιές.
Με την πάροδο του χρόνου, τα έλκη γίνονται ανώμαλα, ο κορμός των δέντρων γεμίζει ρυτίδες και τελικά τμήματα του φλοιού ξεκολλούν απ’ το ξύλο. Τα νεαρά δέντρα, όταν προσβληθούν, πεθαίνουν σε τρία με τέσσερα χρόνια, ενώ τα μεγαλύτερης ηλικίας σε οκτώ με δέκα χρόνια.

Ο μύκητας προσβάλλει το φλοιό της καστανιάς. Η προσβολή συνήθως εκδηλώνεται σε σημεία όπου υπάρχουν σκασίματα του φλοιού ή σε τομές από κλαδέματα. Στο σημείο προσβολής, ο φλοιός νεκρώνεται και σε νεαρά δένδρα ή κλαδιά γίνεται πορτοκαλοκόκκινος έως καστανός. Όταν νεκρωθεί ο φλοιός, η ασθένεια προχωράει σε βαθύτερα επίπεδα.

Το δένδρο σχηματίζει νέα κύτταρα φλοιού, με αποτέλεσμα τη διόγκωση του κορμού στο σημείο του έλκους. Όταν το έλκος περιβάλλει τον κορμό, τότε το επάνω από αυτό τμήμα του δένδρου νεκρώνεται. Οι ρίζες δεν προσβάλλονται από το μύκητα.

 up date 17/07/2014

χθεσινό αποκαλυπτικό ρεπορτάζ τού «ΕΜΠΡΟΣ» για τον κίνδυνο ματαίωσης των εμβολιασμών στον καστανιώνα της Αγιάσου έφερε αποτέλεσμα. Λύση βρέθηκε και τα μισά εμβόλια (22.500) θα φθάσουν στη Μυτιλήνη την επόμενη εβδομάδα. Στα τέλη Ιουλίου θα έρθουν στο νησί και τα άλλα μισά.
Σήμερα πρόκειται να υπογραφεί από τη Διεύθυνση Δασών Λέσβου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου η σύμβαση με τον εργολάβο που έχει αναλάβει την τοποθέτηση των εμβολίων. Ωστόσο, επειδή τα χρονικά περιθώρια είναι εξαιρετικά περιορισμένα για να χρησιμοποιηθούν όλα τα εμβόλια, θα πρέπει να εργαστούν περισσότερα συνεργεία.

«Το θετικό είναι πως οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν αυτή την περίοδο, παραμένουν ευνοϊκές για την τοποθέτηση των εμβολίων και πιστεύω ότι έως τις 15 Αυγούστου θα μπορέσει να ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός, αρκεί ο εργολάβος να δημιουργήσει περισσότερα συνεργεία», δηλώνει στο «ΕΜΠΡΟΣ» ο διευθυντής της Διεύθυνσης Δασών, Φώτης Κράλης.

Η περίοδος Μαΐου - Ιουλίου θεωρείται η καλύτερη για τον εμβολιασμό της καστανιάς, διότι τότε ανοίγουν οι οφθαλμοί των δέντρων και ο μύκητας που περιέχουν τα εμβόλια, μπορεί να ενωθεί με το μύκητα Cryphonectria para