"Οργάνωση έργου αποκατάστασης της Βρίσας" - Ολοκληρωμένη πρόταση από το Νίκο Σηφουνάκη

Η επιστολής  του  Νίκου  Σηφουνάκη  Αρχιτέκτονα, τ. Υπουργού,  με προτάσεις για την «Οργάνωση έργου αποκατάστασης της  Βρίσας,  προς  τον Υπουργό Υποδομών κ. Χρήστο Σπίτρζη,  τον Γενικό Γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής κ.  Γιάννη Γιαννέλλη-Θεοδοσιάδη, την Περιφερειάρχη Βορείου  Αιγαίου κα. Χριστιάνα Καλογήρου,  τον Δήμαρχο Λέσβου κ.  Σπύρο Γαληνό, τον Πρόεδρο του Δ.Σ. του  Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Σιγρίου κ.  Νίκο Σουλακέλλη και τον Γραμματέα του Τμήματος του ΤΕΕ  Βορειοανατολικού  Αιγαίου κ.  Κώστα Βατούση.

Βρισκόμαστε δεκαπέντε μέρες από τον σεισμό της 12^ης Ιουνίου  που έπληξε τον κηρυγμένο διατηρητέο οικισμό της Βρίσας στη Λέσβο και ο κρατικός μηχανισμός έδειξε κινητικότητα σε επίπεδο κυβερνητικό, όπως του Υπουργού Υποδομών, της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου, της  τοπική αυτοδιοίκηση,  - της Περιφέρειας και του  Δήμου - του  Πανεπιστήμιο Αιγαίου, του ΤΕΕ, του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου   κ.α.

Σε πρώτη φάση  προσδιορίσθηκαν και εδόθησαν  οι  πρώτες βοήθειες προς  τους πληγέντες και υπήρξε μέριμνα για την στέγαση των αστέγων.

Ο Υπουργός Υποδομών επισκέφθηκε ξανά την Βρίσα και διευκρίνισε ότι οι  δεσμεύσεις  εντάσσονται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του και ιδιαίτερα στάθηκε στο σημαντικό θέμα του τρόπου ανοικοδόμησης της Βρίσας. Υπήρξε σαφής,  διαβεβαιώνοντας ότι θα γίνει ακριβής αποκατάσταση των αξιόλογων κτιρίων του σημαντικού αρχιτεκτονικά οικισμού, τονίζοντας μάλιστα ότι  «ο επισκέπτης που θα έρθει μετά την αποκατάσταση δεν θα μπορεί να διακρίνει την διαφορά με το πριν ». 

Αυτό είναι το σωστό, αυτό επιτάσσει και το θεσμικό πλαίσιο προστασία, σύμφωνα με   το Προεδρικό Διάταγμα ΦΕΚ 208/19.3.2002, ήτοι η αποκατάσταση να είναι ακριβής,  και με την χρησιμοποίηση των λίθινων υλικών που στην πλειονότητα τους βρίσκονται  επιτόπου  σωριασμένα έμπροσθεν των κτιρίων. Στην ίδια δέσμευση προχώρησε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά την επίσκεψή του στις 25 Ιουνίου.

Άμεσα λοιπόν πρέπει να αρχίσει ο προγραμματισμός και το έργο, ήτοι:

α)Να γίνουν ομάδες εργασίας  με επικεφαλείς  τεχνικούς που η κάθε μια  να χρεωθεί συγκεκριμένο τμήμα δρόμου και συγκεκριμένα κτίρια τα οποία θα καταγράψει και φωτογραφικά θ’ απεικονισθεί η  σημερινή  κατάσταση τους.

β) Με ευθύνη των  τεχνικών κάθε κλιμακίου θα γίνει με προσοχή η όποια αναγκαία αφαίρεση  επικίνδυνου   εναπομείναντος τμήματος στα πληγέντα κτίρια.

γ)Η κάθε ομάδα  εργασίας, κατ’ αρχήν θα  διαχωρίζει γωνιόλιθους, λαξευτούς ορθογώνιους λίθους, γλυπτά λίθινα  και διακοσμητικά στοιχεία,  λίθινα μαντώματα των θυρωμάτων,  λίθινα γείσα, τούβλα συμπαγή, κάθε κτιρίου  και θα τα ταξινομεί.

δ)Αφού ολοκληρωθεί ο διαχωρισμός  και η ταξινόμηση, θα φορτωθούν τα εναπομείναντα άχρηστα υλικά, χώματα, ξύλα  κ.α.  και θα απομακρυνθούν.

ε)Η κάθε ομάδα εργασίας θα προστρέχει  στο υπάρχον φωτογραφικό υλικό της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου, της Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου αλλά και των ιδιοκτητών,  - εφόσον  υπάρχει  - και θα καταρτίζει ένα κατ’ αρχήν σκίτσο των όψεων. Χρήσιμο εργαλείο αποτελεί σαφώς και το google.

ζ)Να κληθεί ο  Καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του  Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Γιάννης  Χατζηγώγας, που με  τους συνεργάτες του αποτύπωσαν τον οικισμό και βάση της μελέτης τους εκδόθηκε το Προεδρικό Διάταγμα ΦΕΚ 208/19.3.2002. 

Στόχος να συνδράμουν στη δημιουργία των αρχιτεκτονικών σχεδίων των όψεων κάθε  κτιρίου (της αρχικής του μορφής),  προκειμένου  στη συνέχεια να εκδοθεί η κατά νόμο άδεια δόμησης. Όπου δεν θα  υπάρχει  φωτογραφική τεκμηρίωση, με δεδομένο ότι τα βασικά μορφολογικά στοιχεία των πληγέντων κτιρίων - από 50% έως και 100%  -έχουν  περίπου σωθεί, μπορεί να  σχεδιασθούν οι όψεις τους με ακρίβεια.

Στη Σαντορίνη  των δέκα χιλιάδων κατοίκων στο σεισμό του 1956,   η πρωτεύουσα   Φηρά είχε  μήκος   τέσσερα χλμ. και η Οία τρία  και υπήρχαν δώδεκα οικισμοί. Η  Βρίσα είναι  ένας οικισμός  σε καλύτερη μετασεισμική κατάσταση και μπορεί με γρήγορους  ρυθμούς να υπάρξει πλήρης και ακριβής αποκατάσταση της και το όμορφο χωριό να ξαναβρεί την ζωή του.

Χρειάζεται λοιπόν οργανόγραμμα και  με προτεραιότητα να συσταθούν   κοινές ομάδες εργασίας από μηχανικούς, αρχιτέκτονες, τεχνολόγους,  της τοπικής αυτοδιοίκησης (Περιφέρειας και Δήμου), της Γραμματείας Αιγαίου (που συνέταξε το τελικό κείμενο του Π.Δ. του 2002), του Πανεπιστημίου Αιγαίου, του ΤΕΕ.

Να πλαισιωθούν οι ομάδες από προσωπικό αναγκαίο για την χειρωνακτική εργασία του διαχωρισμού – ταξινόμησης των  υλικών  και ορισμένα μικρά μηχανήματα για αναμόχλευση των σορών. Απαιτείται λοιπόν να υπάρξει μια κατ’ αρχήν χρηματοδότηση   και ν’ αρχίσει το έργο αναστύλωσης.

Το νησί που στοχοποιήθηκε τουριστικά και το πληρώνει με την οικονομική κατάρρευση του τουριστικού εισοδήματος του, γιατί του έλαχε να δεχθεί πάνω από 600.000 πρόσφυγες τους οποίους αγκάλιασε και φιλοξένησε με μεγαλοψυχία,  το νεοελληνικό κράτος  οφείλει χωρίς κανένα ενδοιασμό να χρηματοδοτήσει την διάσωση του βιου των κατοίκων της Βρίσας, αλλά και  της  ιστορίας της, που είναι ιστορία του Αιγαίου και της Ελλάδας.

Αν δεν γίνει αυτό, τότε μετά βεβαιότητας η Βρίσα μετά το σεισμό της 12^ης Ιουνίου θα είναι ένας άλλος οικισμός και όχι αυτός που ξέραμε. Αυτό εν έτη 2017 θα είναι ασυγχώρητο και κρίμα.

Είμαι βέβαιος ότι με την μέχρι σήμερα εκφρασθείσα βούληση από όλους ο στόχος θα επιτευχθεί.

Νίκος Σηφουνάκης

     Αρχιτέκτων