«Ο τόπος μας είναι κλειστός»

 

Καλούμαστε ακόμη μία φορά, μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, ως κοινωνία αλλά και ξεχωριστά ο καθένας ως άτομο, να δοκιμάσουμε τις αντοχές και την κρίση μας, ν' αντισταθούμε στον πανικό που διασπείρουν τα μέσα ενημέρωσης και κάθε είδους ανεγκέφαλοι ημέτεροι και ξένοι και, το σημαντικότερο, να κρατήσουμε με νύχια και με δόντια αξίες που μέσα σε λίγους μήνες φαλκιδεύτηκαν και θυσιάστηκαν στον βωμό μιας οιονεί ευρωπαϊκής κοινωνικής συνοχής και ειρήνης. Γιατί δεν μπορούμε να μιλάμε για πραγματική κοινωνική συνοχή, όταν υπάρχουν ήδη τα περίχωρα του Παρισιού, και άλλες γειτονιές γκέτο στην καρδιά της Ευρώπης, που εξέθρεψαν εξτρεμισμούς, που τελικά ξέσπασαν πάνω τους.

 

Η Ελλάδα, αντίθετα, μέχρι στιγμής δεν γνωρίζει τα γκέτο, αφομοιώνει... Αφομοίωσε τα τελευταία χρόνια Αλβανούς, Βούλγαρους, πρώην Σοβιετικούς, που τους ενέταξε στον κοινωνικό της ιστό, σπούδασε τα παιδιά τους, δεν τους απέκλεισε, δεν τους γκετοποίησε. Και η απάντηση, στο επιχείρημα ότι αυτοί ήταν χριστιανοί και όχι μουσουλμάνοι, δίνεται από την ιστορία του φετινού καλοκαιριού:

Πέρασαν πάνω από 400.000 μουσουλμάνοι μόνο από τη Λέσβο σε ακραίες συνθήκες, κι όμως πέρασαν ειρηνικά, χωρίς ίχνος εγκληματικότητας, παρά τις ελλείψεις υποδομών. Είδαμε επίσης εικόνες άσχημες, αλλά και εικόνες πολύ αισιόδοξες, όπως ζευγαράκια προσφύγων να φιλιούνται στον δρόμο, Ιρακινοί, Σύροι, Αφγανοί, Πακιστανοί, να πίνουν μπύρες και να δοκιμάζουν τις χαρές του δυτικού κόσμου, αφήνοντας πίσω τους, όχι μόνο εξαθλίωση και πολέμους, αλλά και κάθε είδους καταπίεση, κοινωνική ή θρησκευτική.

 

Από το καλοκαίρι μέχρι σήμερα, πολλά έχουν αλλάξει. Η ελευθερία δεν είναι δεδομένη, το Ισλάμ (μετά τα γεγονότα στο Παρίσι) τείνει να ταυτιστεί με την τρομοκρατία, τα τείχη μάς περικύκλωσαν από παντού, ενώ πρόσφυγες και μετανάστες δηλώνουν ότι δεν επιθυμούν να παραμείνουν στην Ελλάδα.

 

Και συμβαίνει το παράδοξο, ενώ η δυτική Ευρώπη της επαγγελίας, που μπορεί να τους παρέχει αυτό που η Ελλάδα αδυνατεί, δηλαδή εργασία και αξιοπρεπή διαβίωση, δεν σέβεται συμφωνίες και συνθήκες και ενώ το κάθε κράτος ενεργεί αυτόνομα, την ίδια στιγμή, με τον μανδύα της ενιαίας Ευρώπης, δίνει εντολές και υποδεικνύει στην Ελλάδα, πώς θα διαχειριστεί την κρίση, υποχρεώνοντάς την να δημιουργήσει «κέντρα υποδοχής» με συρματόπλεγμα ύψους 6 μέτρων! Γιατί... έτσι οι Ευρωπαίοι κρίνουν ότι θα είμαστε ασφαλείς! Μας υποχρεώνουν να κρατήσουμε όλον αυτόν τον πληθυσμό μακριά τους και μάλιστα συγκεντρωμένο, ώστε να είναι «διαχειρίσιμος»!

 

Το τι θα διαδραματιστεί μέσα στα hotspots, το αν θα λειτουργήσουν σαν στρατόπεδα για όσους δεν θα δικαιούνται να συνεχίσουν το ταξίδι τους, το πόσοι άνθρωποι θα στοιβαχτούν (κάποιοι είναι αδύνατον να συνυπάρξουν στον ίδιο χώρο), το πόσα τέρμινα θα διαρκέσει η προσωρινή διαμονή και το τι συνθήκες θα επικρατούν, θα το δούμε σύντομα. Πριν το δούμε όμως, καλό θα ήταν να λάβουμε υπ' όψιν μας ότι ακόμα κι αν οι συνθήκες είναι ανεκτές, δεν μπορούμε να μιλάμε για αξιοπρεπή διαβίωση, όταν λείπει η ελευθερία.

 

Να μην αγνοούμε σε ποιο σημείο μπορεί να φτάσει ένας άνθρωπος, όταν του στερήσεις την ελπίδα, όταν του φράξεις τον δρόμο, ενώ με τόσο κόπο έχει φτάσει ώς εδώ, γιατί θέλει να ζήσει με αξιοπρέπεια κι είναι αποφασισμένος γι' αυτό! Επίσης, ότι σε συνθήκες στέρησης της ελευθερίας ο άνθρωπος αγριεύει, ακόμα κι αν είναι γέρος ή γυναίκα ή παιδί. Ότι σε συνθήκες εγκλεισμού πιθανόν να στραφούν στην ομάδα, στη θρησκεία στη μουσουλμανική ταυτότητα.

 

Εμείς, που θα σηκώσουμε όλο αυτό το βάρος, εκτελώντας πειθήνια εντολές, πρέπει ν' αναρωτηθούμε με νηφαλιότητα και με δεδομένο ότι δεν έχουμε πολλές επιλογές:

Τι περιμένουμε από τα hotspots; Να κυκλοφορούμε στις πόλεις μας ευχαριστημένοι κι ασφαλείς, να εξαφανιστούν οι μετανάστες από τα μάτια μας κι από τα μάτια των τουριστών μας σε μια terra incognita;

Η διαχείρισή τους δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ποιος θα διαχειριστεί αυτά τα κέντρα; Ο στρατός; Οι ΜΚΟ; Η Frontex; Τα ΜΑΤ; Ο βούρδουλας;

Κι εμείς θα κάνουμε ότι δεν γνωρίζουμε; Ποιον θα βαραίνει η ντροπή; Την Ευρώπη; Εμάς τους ίδιους;

Τίποτα δεν είναι σίγουρο κι η ελπίδα είναι ό,τι μας απέμεινε: περισσότερη αλληλεγγύη, περισσότερη ανθρωπιά, περισσότερη ψυχραιμία...

 

* Η Τζώρτζια Ρασβίτσου είναι συμβολαιογράφος και ζει στη Λέσβο. Ο τίτλος είναι στίχος του Γιώργου Σεφέρη από το Μυθιστόρημα - Ι'

 

αρχική δημοσίευση εφημερίδα Η ΑΥΓΗ

 

φωτογραφία Γ. Παπαδόπουλος