Χρήστος Τουραμάνης: ο Μυτιληνιός καθηγητής που βοήθησε στο "σωματίδιο του Θεού"

• Ο Μυτιληνιός καθηγητής Φυσικής του Πανεπιστημίου τού Λίβερπουλ, Χρήστος Τουραμάνης, μιλάει για την ανακάλυψη του σωματιδίου τού Χιγκς.
• Η ερευνητική ομάδα του φυσικού Χρήστου Τουραμάνη, με τον «Atlas» είχε καταγράψει πριν από τρεισήμισι χρόνια τις πρώτες συγκρούσεις πρωτονίων 

Γράφει: Βαγγελιώ Χρηστίδου / εφημερίδα"ΕΜΠΡΟΣ"

Το γύρο του κόσμου έκανε η είδηση της ανακάλυψης ενός νέου σωματιδίου που ταιριάζει πολύ στην περιγραφή του μποζονίου τού Χιγκς ή αυτού που ορισμένοι αποκαλούν «σωματίδιο του Θεού», η οποία ανακοινώθηκε χτες το πρωί στις 10 ώρα Ελλάδας, από τους ερευνητές τού CERN. Η Λέσβος έχει το δικό της «ανταποκριτή» για τη σημαντική αυτή επιστημονική ανακάλυψη και δεν είναι άλλος από το Μυτιληνιό ειδικό επιστήμονα, το φυσικό Χρήστο Τουραμάνη, που ως καθηγητής του Πανεπιστημίου τού Λίβερπουλ έχει βάλει κι αυτός το δικό του «λιθαράκι» και που από τη Βρετανία εξήγησε στο «ΕMΠΡΟΣ» τη σημασία της συγκεκριμένης ανακάλυψης.

Η ερευνητική ομάδα του φυσικού Χρήστου Τουραμάνη, με τον «Atlas», έναν από τους τέσσερις μεγάλους ανιχνευτές, είχε καταγράψει πριν από τρεισήμισι χρόνια τις πρώτες συγκρούσεις πρωτονίων από τις αντίθετα κινούμενες δέσμες στον επιταχυντή, είδηση που επίσης έγινε γνωστή ανά τον κόσμο.

Για το Μυτιληνιό επιστήμονα επρόκειτο για το δεύτερο μεγάλο βήμα στο ξεκίνημα του επιταχυντή και για κάτι που είχε μεγάλη συμβολική αξία, καθώς αφενός βεβαίωνε πως όλα τα συστήματα της μηχανής δούλευαν όπως σχεδιάστηκαν και αφετέρου έδινε στους χιλιάδες επιστήμονες που εργάστηκαν επί δύο δεκαετίες για την κατασκευή του, πραγματικά δεδομένα για να τελειοποιήσουν τις μεθόδους ανάλυσής τους. Οι τελευταίες ήταν αυτές που, όπως εξηγούσε τότε στο «ΕMΠΡΟΣ» ο δρ. Τουραμάνης, θα οδηγούσαν στην ανακάλυψη νέων φαινομένων, νέων σωματιδίων, ίσως και νέων χωροχρονικών διαστάσεων και αναπάντεχων φαινομένων, που θα άλλαζαν δραστικά τον τρόπο που ο Άνθρωπος σκέφτεται για τη φύση, για τη ζωή και για τον ίδιο.

Η χτεσινή ανακοίνωσηΟ ανιχνευτής «Atlas» ήταν ένας από τους δύο (ο δεύτερος ονομάζεται CMS) που χρησιμοποιήθηκαν στα πειράματα του CERN κατά την αναζήτηση του σωματιδίου τού Χιγκς, του επονομαζόμενου από αρκετούς ως «σωματιδίου του Θεού», ενός σωματιδίου τελείως διαφορετικού από τα ηλεκτρόνια, τα πρωτόνια και τα κουάρκ, αφού θεωρείται πως είναι αυτό που «φτιάχνει» τη μάζα που υπάρχει γύρω μας. Αν δεν υπήρχε, σύμφωνα με το δρα. Τουραμάνη, τα σωματίδια δε θα είχαν μάζα και όλα θα κινούνταν με την ταχύτητα του φωτός.

Η ύπαρξη του «Χιγκς» είχε προβλεφθεί από θεωρητικούς φυσικούς το 1964 και χτες το πρωί οι επιστήμονες του CERN ήταν πλέον σε θέση να ανακοινώσουν επισήμως στην επιστημονική κοινότητα την ανακάλυψη ενός νέου σωματιδίου, που ταιριάζει πολύ στην περιγραφή του, κάτι που ανοίγει πλέον το δρόμο για μια καινούργια Φυσική, η οποία θα στραφεί σε πολύ πιο περίπλοκα φαινόμενα, που έχουν ελάχιστα έως καθόλου κατανοηθεί, όπως η λεγόμενη «σκοτεινή ύλη». Μία ώρα μετά την παρουσίαση των προκαταρκτικών αποτελεσμάτων από τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν το 2012, ακολούθησε συνέντευξη Τύπου στη έδρα τού CERN στη Γενεύη, για την επεξήγηση των αποτελεσμάτων στα Μ.Μ.Ε.. Στην ιστορική αυτή παρουσίαση, μάλιστα, ήταν παρόντες ο Βρετανός Πήτερ Χιγκς και άλλοι επιστήμονες που είχαν βοηθήσει στη διατύπωση της θεωρίας για το «μηχανισμό τού Χιγκς» τη δεκαετία τού ‘60.

Αυτό που τονίστηκε επίσης, ήταν πως η έρευνα για το μποζόνιο εξελίσσεται πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι περίμεναν, χάρη και στην άριστη απόδοση των ανιχνευτών και επιταχυντών του Οργανισμού.

Τι λέει…Ο Μυτιληνιός καθηγητής παρακολούθησε την ανακοίνωση των επιστημόνων τού CERN από το Πανεπιστήμιο τού Λίβερπουλ όπου διδάσκει. Εκεί, στο Φυσικό Τμήμα όπου εργάζεται, παρευρέθηκαν ο πρύτανης και οι αντιπρυτάνεις του Πανεπιστημίου, ώστε να παρακολουθήσουν όλοι μαζί με την επιστημονική ομάδα, την επίσημη ανακοίνωση. Κι αυτό γιατί και η ομάδα του Χρήστου Τουραμάνη είχε τα τελευταία 10 χρόνια πολύ μεγάλη δραστηριότητα στον τομέα αυτό, δουλεύοντας πάνω στον ανιχνευτή τού «Atlas», που έδωσε και ένα μεγάλο μέρος των αποτελεσμάτων των πειραμάτων που πραγματοποιήθηκαν.

«Πολλοί άνθρωποι από εδώ έχουμε δουλέψει για πάνω από 10 χρόνια στο συγκεκριμένο τομέα και η σημερινή (σ.σ. χτεσινή) ανακοίνωση για το σωματίδιο του Χιγκς είναι μέρος της δουλειάς μας», δήλωσε ο ίδιος μιλώντας στο «Ε». «Ήμασταν εδώ από τις 7 το πρωί ώρα Αγγλίας και τώρα είμαστε πάρα πολύ χαρούμενοι και το γιορτάζουμε.»

Ο καθηγητής εξηγεί με δικά του λόγια το τι σημαίνει η χτεσινή ανακοίνωση για την επιστημονική κοινότητα, καθώς και το εάν έχει κάποια πρακτική εφαρμογή η ανακάλυψη του «σωματιδίου του Θεού».

«Άμεσα, η ίδια η ανακάλυψη δεν έχει κάποιες εφαρμογές», λέει. «Ο θρίαμβος είναι η ίδια η ανακάλυψη, όμως, αφού χρειάστηκε να περιμένουμε πάνω από μισό αιώνα, να κάνουμε πειράματα επί πειραμάτων, για να ανακαλυφθεί αυτό που είχε προβλεφθεί από θεωρητικούς φυσικούς το 1964. Για εμάς, η χτεσινή ανακοίνωση είναι η απόδειξη του θριάμβου της ανθρώπινης σκέψης. Δείχνει το ότι κάποιοι από εμάς μπορεί να φτιάχνουμε ιστορίες που προβλέπουν την ύπαρξη πραγμάτων που δεν μπορούμε να φανταστούμε με τη σκέψη μας και μισό αιώνα μετά, να αποδεικνύεται πως αυτή η πρόβλεψη ήταν, τελικά, σωστή. Πρόκειται για μια από τις καλύτερες στιγμές της ανθρώπινης εφευρετικότητας.»

Οι παράλληλες «ανακαλύψεις»Αυτό που έχει επίσης ιδιαίτερη σημασία κατά τον ίδιο, είναι οι ανακαλύψεις και η δουλειά που έγινε πάνω στη δημιουργία νέων τεχνολογιών, που μεσολάβησαν της ανακάλυψης. Ανιχνευτές φωτονίων που χρησιμοποιούνται στους αξονικούς τομογράφους, ισχυροί μαγνήτες που χρησιμοποιούνται στους μαγνητικούς τομογράφους, ακόμη και το ίδιο το ίντερνετ, ανακαλύφθηκαν από επιστήμονες του CERN χάριν του συγκεκριμένου χρονοβόρου πειράματος.

«Κάτι που ο κόσμος έχει ξεχάσει, είναι πως το ίντερνετ ανακαλύφθηκε από δύο άτομα στο CERN πριν από 20 χρόνια, ως τρόπος επικοινωνίας για τα πειράματα αυτά», εξηγεί ο δρ. Τουραμάνης. «Και από τότε, έχει αλλάξει τον τρόπο που επικοινωνούμε…»