Γράμμα Νο 5 του Φ.Μ. στρατιώτου του 1ου λόχου, ανεξαρτήτου τάγματος πεζικού
Mυτιλήνη 16 του Δεκέμβρη
Μαριόγκα μου
Πήρα επιτέλους τα γράμματά σου όλα μαζί και να ξερες πόσο πολύ το χάρηκα. Ηταν τόσα πολλά και τόσα τα νέα σας που βρέθηκα με μιάς κοντά σας. Σε καμιά δεκαριά μέρες θα χουμε την Γέννηση του Χριστού και με πιάνει κλάμα όταν σκέπτομαι πως θα μαστε χωριστά. Ο Στρατής όλον τούτο τον καιρό με πειράζει όταν με βλέπει και βουρκώνω στην σκέψη σας. Να ναι καλά πριν καμιά πενταριά μέρες που μάθαμε ότι έπαψε πια ο στρατιωτικός νόμος μου υποσχέθηκε πως θα ζητούσαμε διανυκτέρευση και θα πηγαίναμε να μου γνωρίσει τους δικούς του. Τόπε και τόκανε ! και όλα εκείνος τα κανόνισε και τις άδειες και άμαξα να μας πάει και να μας γυρίσει το επόμενο πρωί στην μονάδα μας. Θα στα πω, μα πρώτα από όλα να σου πω τα θεόπεμπτα ευχάριστα νέα. Αν προσευχόσουν για αυτά ακούστηκαν οι προσευχές σου αδελφούλα. Την τύχη μου και πάλι την χρωστώ στον Στρατή και σ’ ένα παλικάρι από την Λεσβιακιά φάλαγγα τον Νικόλα, που χει καταγωγή πέρα από την Γέρα . Αυτός που λες έμαθε πως κάποιους στρατιώτες θα τους κρατούσαν να περιφρουρούν την Μυτιλήνη και να συντρέχουν ένα ναυτικό άγημα που θα παραμείνει στο Τελωνείο. Κάτι ,ο Νικόλας και οι πληροφορίες του, κάτι οι γνωριμίες των γονιών του Στρατή όταν βγήκαν τα ονόματα βρεθήκαμε , ο Νικόλας πολιτοφύλακας στο Πλωμάρι και μεις οι δύο σε διμοιρία περιφρούρησης της πόλης! Λατρεμένη μου, Πα να πει, δεν φεύγουμε σύντομα από δώ! Αποχαιρετίσαμε τους συναδέλφους που φυγαν για την Χίο με δάκρυα στα μάτια και μην φανταστείς μονάχα εμείς όλος ο κόσμος έκλαιγε που τους ξεπροβόδιζε, στέλνοντας κατευόδιο στους λευτερωτές του.
Τα μπλεξα πάλι , πούσαι να μου πείς να ηρεμήσω και να στα πω όλα ήρεμα και από την αρχή…; Φορώ που λες πεντακάθαρα ρούχα και σώρουχα από την σκελέα μέχρι το πανωφόρι που μοσχομυρίζουν σαπούνι πλωμαρίτικο –σου στέλνω σε δέμα τις πλάκες που επέμεναν οι γονείς του Στρατή και να τις πάρω και να στις στείλω-.
Φτάσαμε που λες στο πατρικό του στην Βαρειά (εξοχή της πόλης της Μυτιλήνης) με μια άμαξα που ο οδηγός της όλο αμανέδες τραγουδούσε . Θάταν απομεσήμερο και έγραφε στην θάλασσα ο ήλιος , κοίταγα και λογιζόμουν πόσο καιρό είχα να δω κάτι τόσο όμορφο. Ολο μυρουδιές και αεράκι θαλασσινό , άλλος κόσμος σου λέω , τα ξέχασα όλα και όταν πια φάνηκαν οι εξέδρες από τα καφενεία της και είδα τον κόσμο τις κοπελιές με τα καπέλα τους και τους φραγκοντυμένους να τις συνοδεύουν , ε! τότε είπα, « διακοπές είμαι και δεν τόχω καταλάβει…» .
Αφήσαμε την παραλιακή και κόψαμε δεξιά στα χωράφια όταν , με πήρε η μυρουδιά από φρεσκοφουρνισμένο ψωμί και ξυλόσομπα που καιγε. Οι γονείς του και η αδελφή του έτρεχαν στην μποριά να μας υποδεχτούν. Σαν νάσουν εσύ που με υποδέχτηκες Μαριώ μου, μας έπλυναν τα ρούχα μας , ζεμάτισαν τα σώρουχα, γέμισαν καζάνι με καυτό νερό να πλυθούμε και τέλος μας κούρεψε η Σταματία η αδελφή του πούχει τέχνη ξεχωριστή στα χέρια. Φάγαμε μέχρι που δεν αντέχαμε άλλο και τι δεν είχε εκείνο το τραπέζι! γκιουζλεμέδες, σκαφούδες , τυριά , ούζο που μας στήλωσε για τα καλά και επιδόρπιο μπαλεζέδες. Μετά όλοι τους έπιασαν ένα σκοπό να σούρχεται να κλάψεις από νοσταλγία και η Σταματία δειλά-δειλά άρχισε να χορεύει. Ο Στρατής όλο έλεγε πότε θα καταφέρεις και συ νάρθεις εδώ να με δείς και να τους γνωρίσεις , οι γονείς του δεν με ξεχώρισαν από παιδί τους με φίλεψαν και σταφίδες και πλάκες σαπούνι φεύγοντας και υποσχέθηκα να ξαναπάω με την πρώτη ευκαιρία. Ξέρω πως μακρηγόρησα να σου διηγούμαι για την φιλοξενία … μου και έχω και κατά νου , τι θα βάνεις με τον λογισμό σου….αλλά ήταν μια ανάπαυλα ξεχωριστή και θα μου μείνει αξέχαστη.
Άλλο που θα μου μείνει αξέχαστο Μαριόγκα μου είναι η υποδοχή που μας ετοίμασαν οι μυτιληνιοί όταν κατεβήκαμε από το Κλαπάδο. Στις 9 του Δεκέμβρη αρχίσαμε να κατηφορίζουμε από τα υψώματα, από όπου περνούσαμε από όσες πόλεις και χωριά μας περίμεναν σαν ήρωες και από υποδοχές άλλο τίποτα. Και να τα λουλούδια και να τα φαγητά και τα τραγούδια. Κάποιοι λένε πως είχαν προφτάσει… στις εφημερίδες πως θα φτάναμε καλή Τρίτη μεσημέρι στην Μυτιλήνη και όλοι στρώθηκαν στην δουλειά να προλάβουν να τάχουν όλα έτοιμα.
Ετσι αποφάσισαν πριν τις 2 να κλείσει η αγορά και όλα τα μαγαζιά να βάλουν την γαλανόλευκη στην πρόσοψή τους και σημαιοστόλισαν την πόλη από άκρου σε άκρο και στήσανε αψίδες με λουλούδια και δάφνες στην Επάνω Σκάλα για να περάσει ο στρατός.
Ελα όμως , που η κατηφόρα….μας έφτασε πιο γρήγορα! Πανικός στην πόλη , οι πρώτοι στρατιώτες θα μπήκαν πολύ πριν τις 2 το μεσημέρι στην πόλη. Να βλέπεις να πετάγονται στους δρόμους παρατώντας το μεσημεριανό τους, άλλοι πάλι να αφήνουν την θαλπωρή του τζακιού και το μεσημεριανό τους ραχάτι και αγουροξυπνημένοι να φτιάχνουν βιαστικά τα ρούχα και τα πανωφόρια τους. Εδώ σου λέει… και ο Μητροπολίτης και ο Δήμαρχος ίσα που προλάβανε νάναι στο πόστο τους όταν ο Συρμακέζης ο Βερνάρδος ο Μελάς ο Δρίτσας και ο Μανουσάκης καβάλα στα άλογα με τους πεζικάριους ξοπίσω τους ζύγιασαν.
Όταν ο πρωτοσύγκελος έπιασε να μιλάει όλοι μας δακρύσαμε και μαζί με μας πούχαμε ζήσει και τι δεν είχαμε ζήσει… έκλαιγαν και όλοι όσοι είχαν μαζευτεί εκεί. Οπου και αν σταματούσαμε παντού συγκίνηση και ενθουσιασμός λαχτάρα ελπίδα περίσσεια και αγάπη. Βράδιασε πια και αφού μας χώρισαν σε ομάδες κατάφεραν και μας βόλεψαν σε όσα δημόσια κτίρια μπορούσαν.
Που να χορτάσουν από γιορτές οι μυτιληνιοί…και μείς νάμαστεαν τόσο ταλαιπωρημένοι και κουρασμένοι που δεν είχαμε κουράγιο ούτε να σταθούμε όρθιοι! Παίρνουν που λες δεκάδες όργανα και μια σημαία που την κουβαλούσαμε από το Κλαπάδο και συνέχισαν τα πανηγύρια στην πόλη μέχρι την τούρκικη συνοικία μέχρι το ξημέρωμα. Μερικοί αντοχής από μας τους ακολούθησαν , Μαριώ μου, εγώ δεν άντεξα ! Εστρωσα την κουβέρτα μου και ούτε που το κατάλαβα πως με πήρε ο ύπνος και ούτε τα πυροτεχνήματα πήρα χαμπάρι ούτε τον πανζουρλισμό που γινόταν.
Την επαύριο όμως, δεν έχασα τίποτα ούτε το δείπνο που δόθηκε στην λέσχη και μπορούσαμε και μεις οι απλοί στρατιώτες να μπούμε να φάμε και να πιούμε με διαταγή του ίδιου του Συρμακέζη. Μέχρι και ζύθο είχε και όχι μονάχα για τους αξιωματικούς μα και για μας! Ασε που μας δώσανε και μερικά τσιγάρα στον καθένα χωριστά φερμένα από την μικρασία απέναντι , άρωμα να δεις!
Πήγαμε και άγημα μια-δυό μέρες μετά στο Μανταμάδο που εγκαταστάθηκαν επίσημα οι ελληνικές αρχές. Εκεί να δεις πανηγύρια! Και πόσα ζωντανά είχαν σφάξει άλλο να σου λέω και άλλο να το βλέπεις. Ανοίγανε τα σπίτια τους και όλο περιποιήσεις ήταν και οι κοπελιές χόρευαν και σεμνά-σεμνά μας έριχναν και καμιά ματιά , έχουμε γίνει βλέπεις και λίγο πιο άνθρωποι, φάγαμε κάτι παραπάνω από το ψωμοτύρι της εκστρατείας και ήπιαμε κάτι τις και ρόδισε το μάγουλό μας.
Ξινό μας βγήκε Μαριώ το γλέντι. Την άλλη μέρα πρωί-πρωί μας είπαν πως θάμασταν άγημα στη κηδεία ενός παλικαριού από την Αγχίαλο του Βόλου που πληγώθηκε στο Κλαπάδο και δεν άντεξε ο έρμος. Δημήτρη Φιλιππίδη τον έλεγαν , δεκανέας και καλό παιδί από το τάγμα μας ήταν , την έρμη την μάνα του σκέπτομαι ξανά και ξανά. Η τελετή ταίριαζε σε ήρωα και οι επικήδειοι μας έκαναν όλους να δακρύσουμε και οι πιο σκληροί ακόμα και ας κοίταζαν αλλού μην τους δούμε και τους κακοχαρακτηρίσουμε….
Μπήκε ο στρατός μας και στην Συκαμιά και στον Μόλυβο και στην Πέτρα λεύτερη πια η Μυτιλήνη ολάκερη και γω δοξάζω τον Θεό που με έστειλε εδώ, άμαθο να μην νογάω τι πάει να πει τουφέκι και πολέμησα και δεν λαβώθηκα και όλα δεξιά μούρθαν μέχρι τα τώρα και αν παραμείνω και δω μέχρι να σώσει να τελειώσει τούτη η αντάρα του πολέμου δυο φορές τυχερός θάμαι . Εχω και τον Στρατή –αδελφό τον λογιάζω πια- και ξεχνώ τον πόνο που θα κάνουμε χώρια τούτα τα Χριστούγεννα , αν και κάτι αχνοφαίνεται…. Μπας και σας έρθω για μερικές μέρες, μα φοβάμαι από την λαχτάρα μου και να το σκεφτώ μήπως και το γρουσουζέψω αδελφούλα. Μα νάσαι σίγουρη πως όταν έχω σιγουρεμένα νέα θα στα γράψω αυτοστιγμής .
Για τον πατέρα θέλω να μου γράψεις πιότερα, πως είναι τα κουράγια του, τι λέει; Όσο για σένα στην σκέψη μου είσαι, να τρώς καλά να μην ξεχνιέσαι έτσι ευαίσθητη που σαι, μέχρι να ξανασμίξουμε
Στην αγκαλιά μου μέσα σας κλείνω, όσο για τις ευχές των Χριστουγέννων , τις κρατώ, ποιος ξέρει…;;
Ο μισό-μυτιληνιός αδελφός σου
Φ.
Σημειώσεις:
1.Τα παραπάνω φανταστικά γράμματα βασίζονται , στην έκθεση του έφεδρου υπολοχαγού Μουρελάτου Μιχαήλ διοικητή του 1ου λόχου ανεξαρτήτου τάγματος πεζικού , και στο στρατιωτικό ημερολόγιο του 4ου λόχου, που προέρχονται από το αρχείο Βαλκανικών πολέμων του ΓΕΣ / ΔΙΣ. Μέσα από τις επιστολές εξιστορούνται τα γεγονότα που μεσολάβησαν από τη 8η Νοεμβρίου 1912 μέχρι την 8η Δεκεμβρίου 1912 - μάχη Κλαπάδου.
2. Με αυτό το γράμμα (νο 5) ολοκληρωνέται το αφίερωμα του Lesvosnews.net για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Λέσβου
3.Διαβάστε εδώ το πρώτο γράμμα
4. Διαβάστε εδώ το γράμμα νο 2 και νο 3
5. Διαβάστε εδώ το γράμμα νο 4
Μάκης Μπεκιάρης / Lesvosoldies.gr
