Γράμμα (Νο 2 και Νο 3) του Φ.Μ στρατιώτου του 1ου λόχου, ανεξαρτήτου τάγματος πεζικού
Καμάρες 30/11/1912
Πολυαγαπημένη μου Μαρία,
Ύπνο δεν έχω απόψε, θάναι περασμένες τρείς και μόλις τέλειωσα την βραδινή μου σκοπιά. Φοράω το στρατιωτικό αμπέχονο και τις πλεκτές κάλτσες που μούδωσες φεύγοντας, το να ζευγάρι πάνω στο άλλο , μα η υγρασία πηρουνιάζει τα κόκκαλά μου.
Κάθομαι σ’ αναμμένα κάρβουνα , που λέει και ο πατέρας. Εμαθα πως άμα χαράξει, θα κινήσουμε μάλλον βόρεια εκεί πού ναι οχυρωμένος ο τούρκικος στρατός και μάλλον εκεί θα μάθω κατά πως τα βλέπω από πρώτο χέρι τι πάει να πεί μάχη …
Θέλω να σου γράψω πολλά, αλλά από την έννοια μου, θαρρώ πως δεν έχω χρόνο, όλα τα γεγονότα είναι τόσο μπερδεμένα στο κεφάλι μου που δεν ξέρω τι έγινε πρώτα και τι μετά.
Στην πόλη κατέβηκα μονάχα μια φορά, προχτές, να φορτώσουμε πατάτες με ένα συνάδελφο και δεν πρόλαβα να δω πολλά. Βλέπεις είναι και ο στρατιωτικός νόμος που απαγορεύει την κυκλοφορία. Ακούσαμε πάντως πως παρόλα αυτά, το βράδυ περιμένανε τον Δελφίνο το καράβι από τον Πειραιά που θάφερνε τον καινούργιο στρατιωτικό διοικητή του νησιού και μαζί και την Λεσβιακιά Φάλαγγα και τους ετοίμαζαν λαμπρή υποδοχή, παρόλο τον αγριόκαιρο.
Το όνομα του διοικητή δεν το θυμάμαι να στο γράψω, αυτό που μούκανε εντύπωση ,είναι όσα λέγονται για τους στρατιώτες της Φάλαγγας που σούγραψα παραπάνω. Εχουν έρθει ,λένε ,από την Αμερική και όλοι τους είναι Μυτιληνιοί ,πούχαν από χρόνια ξενιτευτεί και χωρίς κανείς να τους το γυρέψει γυρνάνε να πολεμήσουν για το νησί τους. Για σκέψου το λιγάκι..; πόσοι θα το καναν για τα δικά μας μέρη; Όλα αυτά σκεπτόμουνα καθώς γυρνούσαμε στις Καμάρες αλλά ήταν τόσο το νερό που έπεφτε πάνω μας που έπαψα να σκέπτομαι και παρακάλαγα να φτάσουμε όσο πιο γρήγορα γινόταν στις σκηνές , όχι πως θα τις βρίσκαμε βέβαια στεγνές με το τουλούμι που έριχνε .
Το τι νερό φάγαμε το βράδυ στις σκηνές μην το ρωτάς! «αλήθεια μαζέψατε αδελφή τις ελιές ; είχατε βροχές ή σας λυπήθηκε ο Θεός φέτος πούσαστε μοναχοί εσύ και ο πατέρας και σας άφησε να τις μαζέψετε χωρίς πρόβλημα»; Να ξερες πόσο στενοχωριέμαι φέτος, που δεν είμαι εκεί να σας βοηθήσω και όλο το ζόρι το τραβάς εσύ μιας και φαντάζομαι δεν θα αφήνεις τον πατέρα σε πολλά-πολλά
Συνεχίζω Μαριώ μου να προλάβω να στα γράψω όλα πριν το ξημέρωμα. Λες νάναι σημάδι…που βιάζομαι να τα προλάβω όλα; λες να μου συμβεί κάτι; Παρηγοριά μου που σου γράφω , που αλλού να τα πω;
Χτες το ξημέρωμα που λες, με τα μάτια πρησμένα από την αγρύπνια και το κορμί να πονά παντού από το νερό ,ακούμε τραγούδια και στρατιώτες να πλησιάζουν. Από την δίπλα σκηνή λέει κάποιος, «αυτοί μας έλειπαν! άστους να δουν την γλύκα όμως οι καλοαναθρεμένοι, αλλά βέβαια αυτοί δεν τόφαγαν το χτεσινό το νερό, τους είχαν στο Γυμνάσιο στην πόλη στα στεγνά και ποιος ξέρει ; μπορεί και νάχουν πιεί και κάτι ζεστό πριν ξεκινήσουν για δω..».
Ρωτώντας ,έμαθα πως τα καλοντυμένα φρεσκοξυρισμένα με περιποιημένα μουστάκια παληκάρια που μας είχαν έρθει επίσκεψη ,ήταν οι στρατιώτες της λεσβιακιάς φάλαγγας. Θαταν καμμιά διακοσαριά, ίσα που τους είδαμε, δεν έκατσαν πολύ ,έφυγαν και ξαναγύρισαν το απόγεμα για να στρατοπεδέψουν μαζί μας. Να βλεπες κόσμος που τους ακολούθησε ως εδώ σαν επέστρεψαν, άνδρες γυναίκες και παιδιά και τους χαιρετούσαν τους ζητωκραύγαζαν, σκέφτηκα πούναι ο συνάδελφος …;
Δεν ξέρω αν θα καταφέρω να σου στείλω αυτό το γράμμα πριν φύγουμε , μα αν όχι, αδελφούλα στον επόμενο φάκελο από μένα, θα βρείς και αυτό, παρακάλα την Παναγιά να με κρατά γερό σε ότι και αν ανταμώσω εκεί που πάμε
Σας φιλώ ξανά και ξανά και σένα και τον πατέρα
Ο αδελφός σου Φ.
Αχυρώνας, Καλλονή 4/12/1912
Μαριόγκα μου δεν κατάφερα ούτε μια αράδα να σου γράψω όλες τούτες τις μέρες , όμως είμαι γερός μέχρι τα τώρα και έχω πολλά να σου πω. Ελπίζω και συ και ο πατέρας να σαστε καλά και να ετοιμάζεστε για την πανήγυρη της Αγιάς Βαρβάρας. Πως θάθελα να μουν κοντά σας ;άναψε και για μένα κερί να με κρατά καλά μέχρι να ξανασμίξουμε.
Μέχρι να φτάσουμε εδώ τι δεν περάσαμε; Θα στα πω όλα , έχω χρόνο σήμερα αρκετό , μετά τις γιορτές τις μεσημεριανές εδώ, τώρα που σουρουπώνει μας έχουν αφήσει ελεύθερους….
Την Παρασκευή το πρωί όπως σού γραψα στο γράμμα το άλλο που θα το πάρεις πια μαζί με τούτο, κινήσαμε για το εσωτερικό του νησιού εμείς και ο 4ος λόχος κοντά- κοντά μας. Πάνω από πέντε ώρες θα περπατούσαμε και φτάσαμε σε ένα μέρος που το παν Λάμπου Μύλους. Μου θύμισε τόσο πολύ τα μέρη μας με τους υδρόμυλους και την θέα μέχρι κάτω τον κόλπο και δάκρυσα στην σκέψη του πότε θα τα ματαδώ.
Φτάσαμε που λες και φτιάξαμε προφυλακές στα γύρω υψώματα. Κάτσαμε δυό μέρες εκεί και τις δυό, άλλο δεν γινόταν, παρά κουβέντες για το τι μας περίμενε ;για το πόσοι ήταν οι τούρκοι ;αν είχαν πολυβόλα; και ξανά μανά τα ίδια. Μαθαίναμε και διάφορα, … κάποιος είπε πως οι τούρκοι με πεσμένα τα φτερά περίμεναν την ώρα της μάχης, πως αρκετοί ρωμιοί που υπηρετούσαν στον τούρκικο στρατό είχαν λιποτακτήσει μα και οι αλλόθρησκοι ζούσαν με τον φόβο του αφανισμού τους. Κάποιοι λένε, πως άκουσαν, πως όλα τα πολύτιμά τους, τα ρολόγια και τα χρυσαφικά τους μα και τις λίρες τους, κοιτάνε όπως- όπως να τα στείλουν με δικούς τους μακρυά από δώ σάμπως να τα σώσουν. Αλλοι λένε πως οι δικοί μας τους έπιασαν στα πράσα και τους τα πήραν όλα και τα έστειλαν στον διοικητή της Μυτιλήνης. Που να ξέρει κανείς τι νάναι αλήθεια και τι όχι;
Καλή Δευτέρα πιά ,το πρωί, φύγαμε για την Καλλονή από την δημοσιά. Εκεί και πήρα, το βάπτισμα ,αδελφούλα που λένε οι παλιοί εδώ. Καθώς προχωρούσαμε και είμασταν πιά κοντά στους Καφενέδες αρχίζουν να μας πυροβολούν από την αριστερή μεριά του δρόμου. Ο 4Ος λόχος που πήγαινε μπροστά δέχτηκε τα πρώτα βόλια , όλοι πέσαμε στο χώμα και κοιτούσαμε πώς να φυλαχτούμε. Αμέσως έρχεται διαταγή να καταλάβουμε τα δεξιά υψώματα, όπως και κάναμε.
Η καρδιά μου χτυπούσε τόσο, πού λεγα θα σπάσει, στην αρχή το όπλο έτρεμε στο χέρι μου, μα όσο περνούσε η ώρα τόσο πιο σταθερό γινόταν και όσο έβλεπα τους τούρκους να υποχωρούν σιγά- σιγά αναθάρρεψα μέχρι πούρθε η στιγμή που βαλαν τα πόδια στο κεφάλι και μην τους είδατε.
Πήρα το κουράγιο και στάθηκα στα πόδια όρθιος και είδα τα φέσια τους να ξεμακραίνουν και να χάνονται στον ορίζοντα. Πριν την δύση φτάσαμε στο Κρυονέρι και στήσαμε τις σκηνές να ξημερωθούμε αφού πρώτα φτιάξαμε προφυλακές που όλη την νύχτα φυλούσαν τον δρόμο και την γύρω περιοχή.
Εκεί ξανανταμώσαμε με την φάλαγγα του Συρμακέζη, αυτό ήταν το όνομα του νέου στρατιωτικού διοικητή, τόχα ξανακούσει μα δεν το συγκράτησα και με τους αμερικάνους μυτιληνιούς με την φάλαγγά τους , που πήραν το δικό τους βάπτισμα στην μάχη που θα σου περιγράψω τώρα .
Σήμερα πρωί πρωί ,κινήσαμε ,πρώτα ο δικός μας λόχος και μετά όλοι οι υπόλοιποι για την Καλλονή. Μετά από μια δυό ώρες περπάτημα ξανά πυροβολισμοί τούτη την φορά φοβήθηκα ακόμα πιο πολύ έκανα τον σταυρό μου και είπα από μέσα μου «αφού την πρώτη φορά τα κατάφερες θα τα ματακαταφέρεις» Θαταν 100; θάταν παραπάνω; δεν είμαι σίγουρος .Από την άλλη διμοιρία του λόχου ακούγαμε προστάγματα, όπλιζαν και έριχναν , ξανά και ξανά και από κοντά και μείς αδελφούλα, μέχρι που και αυτοί τόβαλαν στα πόδια και έφυγαν να πάνε να κρυφτούνε εκεί πούταν το στρατόπεδό τους και ο υπόλοιπος στρατός τους.
Περασμένο μεσημέρι φτάσαμε στον Αχυρώνα πούναι η πρωτεύουσα της Καλλονής από όπου και σου γράφω. Χορτάσαμε ζήτω και αγκαλιές με το που μπήκαμε στην πόλη. Εμοιαζε η μέρα πολύ με κείνα που είδαμε και ζήσαμε στην κατάληψη της Μυτιλήνης. Δεν είχαν τρόπο να μας κάνουν να χαρούμε, μέχρι και φαγητά μας έφεραν και φάγαμε και ήπιαμε όχι μια μα δυό φορές και όλο μας ρωτούσαν αν θέλουμε καθαρά σώρουχα και κάλτσες .Σε σκέφτηκα πολυαγαπημένη μου και συ τα ίδια θάκανες αν ήσουν στην θέση τους είμαι σίγουρος θα τρεχες να περιποιηθείς όσο και όσους μπορούσες.
Η μεγάλη μάχη θάναι αύριο; Μεθαύριο;ποιος ξέρει; Απόψε σκέπτομαι θα κοιμηθώ στεγνός και καλοφαγωμένος και το κρασί που μας πρόσφεραν έχει κάνει ήδη τα μάτια μου να ψιλοκλείνουν.
Σκέπτομαι άραγε τα Χριστούγεννα θάμαι ακόμα εδώ; Θάμαι κοντά σας;
Σας γλυκοφιλώ
Ο αδελφός σου Φ
Σημειώσεις:
1.Τα παραπάνω φανταστικά γράμματα βασίζονται , στην έκθεση του έφεδρου υπολοχαγού Μουρελάτου Μιχαήλ διοικητή του 1ου λόχου ανεξαρτήτου τάγματος πεζικού , και στο στρατιωτικό ημερολόγιο του 4ου λόχου, που προέρχονται από το αρχείο Βαλκανικών πολέμων του ΓΕΣ / ΔΙΣ.
2.Θα ακολουθήσουν και επόμενες επιστολές μέχρι τις 8 Δεκεμβρίου. Μέσα από τις επιστολές εξιστορούνται τα γεγονότα που μεσολάβησαν από τη 8η Νοεμβρίου 1912 μέχρι την 8η Δεκεμβρίου 1912 - μάχη Κλαπάδου. Οι επιστολές αυτές αποτελούν μέρος του αφιερώματος για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Λέσβου
3.Διαβάστε εδώ το πρώτο γράμμα που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα μας στις 13/11/2012
Μάκης Μπεκιάρης / Lesvosoldies.gr