Πρωτοβουλία για το Ενεργειακό στη Λέσβο: συντονισμός δράσης, καμπάνια ενημέρωσης για την επένδυση Iberdrola–Rokas

Μετά από κάλεσμα της Πρωτοβουλίας Πολιτών για το Ενεργειακό στη Λέσβο, έγινε συνάντηση  με θέμα συζήτησης τις ανεμογεννήτριες και την επένδυση τη πολυεθνικής Iberdrola–Rokas στη Λέσβο. Χώρος συνάντησης ήταν το θεατράκι των Αστέγων, τους οποίους και ευχαριστούμε που μας στέγασαν.

Η συζήτηση κινήθηκε σε τρεις κύριους άξονες: α) Στο μέγεθος και τη φύση της επικείμενης επένδυσης, β) στην κριτική της μελέτης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έγινε από την εταιρεία Iberdrola-Rokas και αφορά στη χωροθέτηση των αιολικών πάρκων και γ) στο συντονισμό των μετέπειτα δράσεων της πρωτοβουλίας.

Η προτεινόμενη επένδυση χαρακτηρίστηκε γιγαντιαία, αφού πρόκειται για ένα δάσος ανεμογεννητριών, όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε, εκτός κλίμακας και πάνω από την φέρουσα ικανότητα του νησιού. Η τεράστια παραγωγή ενέργειας που προτείνεται (350 KW) ξεπερνά κατά πολύ τις ανάγκες κατανάλωσης του νησιού που είναι υπολογισμένες σε 75KW, δηλαδή πέντε φόρες μεγαλύτερη, καταδεικνύοντας έτσι τον καθαρά εξαγωγικό και κερδοσκοπικό χαρακτήρα της συγκεκριμένης επένδυσης.

Στην μελέτη τού προτεινόμενου έργου εντοπίστηκαν πολλές ελλείψεις – παραλείψεις, τόσο σε θέματα προστασίας της φύσης όσο και της πολιτιστικής κληρονομιάς και παρατηρήθηκαν συγκεκριμένα τα παρακάτω:

Αγνοείται παντελώς η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο, το οποίο αλλοιώνεται ανεπιστρεπτί, κι η οποία υπογράφτηκε από την Ελλάδα το 2010 (Ν. 3827/ 2010-ΦΕΚ 30/Α/2010).

Παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις σε θέματα προστασίας της ορνιθοπανίδας και των επιπτώσεων που θα επιφέρει. Γι’ αυτόν το λόγο, ο Συνήγορος του Πολίτη, ως ανεξάρτητη αρχή, ζήτησε την επιστροφή της μελέτης της Iberdrola-Rokas, τη διακοπή της δημόσιας διαβούλευσης, έως ότου ολοκληρωθούν οι μελέτες, πράγμα που απ’ ότι φαίνεται συμβαίνει.

Διαπιστώθηκε ότι στην ευρύτερη περιοχή τού Απολιθωμένου Δάσους, έκτασης 150.000 στρ. σύμφωνα με προεδρικό διάταγμα του 1985, βρίσκονται χωροθετημένα τέσσερα αιολικά πάρκα, ενώ στη μελέτη δεν προβλέπεται τι θα γίνει στο πιθανότατο ενδεχόμενο εύρεσης απολιθωμάτων από τις ανασκαφές κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του έργου.

Σύμφωνα με μια πρώτη διερεύνηση αρχαιολογικού – ιστορικού ενδιαφέροντος φαίνεται ότι η περιοχή παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και πληθώρα αρχαιολογικών ευρημάτων. Για το λόγο αυτό, η Αρχαιολογική Υπηρεσία κάνει επιτόπιες έρευνες στις θέσεις που προτείνεται να εγκατασταθούν οι ανεμογεννήτριες, οι πλατείες των οποίων θα έχουν εμβαδό ίσο με δύο γήπεδα μπάσκετ για την κάθε ανεμογεννήτρια, και αναμένεται να ισοπεδώσουν σημαντικές αρχαιολογικές θέσεις υποβαθμίζοντας το ιστορικό – πολιτιστικό τοπίο της δυτικής Λέσβου.

Η συγκεκριμένη μελέτη χωροθετείται λαμβάνοντας υπόψη μόνο τους κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους, ενώ αρχαιολογικά μνημεία δεν είναι μόνο οι κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι, γεγονός που δείχνει την ελλιπή έρευνα και την αδυναμία της μελέτης.

Η χωροθέτηση ανεμογεννητριών πάνω σε στενή λωρίδα που συνδέει δύο περιοχές προστασίας Natura 2000, η οποία είναι υψίστης σημασίας για τη διατήρηση της φύσης και την προστασία συγκεκριμένων ειδών και οικοτόπων, φαίνεται ότι δεν λαμβάνεται υπόψη από τον μελετητή.

Αγνοείται παντελώς η ηχητική όχληση των ανεμογεννητριών, ειδικά από τα πάρκα που βρίσκονται πολύ κοντά (λιγότερο από ένα χλμ.) σε οικισμούς, με συνέπειες στην καθημερινή ζωή των κατοίκων, όπως ενδεχομένως και στην υγεία τους.

Συζητήθηκε επίσης το μείζων θέμα του ιδιοκτησιακού, το οποίο επικεντρώνεται στα βοσκοτόπια της δυτικής Λέσβου που σύμφωνα με αντίστοιχες περιπτώσεις -και ελλείψει κτηματολογίου- θεωρείται δημόσια γη και κατάσχεται χωρίς να προβλέπεται καμία αποζημίωση προς τους κτηνοτρόφους.

Επιπλέον, θίχτηκε το ζήτημα της παλαιότητας των μοντέλων ανεμογεννητριών (παραγωγής 2002) και υποστηρίχθηκε η άποψη ότι «ξεφορτώνονται τα εναπομείναντα αποθέματα της παραγωγής» σε μία υπό κρίση χώρα της νότιας Ευρώπης.

Ανακοινώθηκε προσεχής μελέτη με θέμα τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στη Λέσβο, που θα γίνει από διεθνή ομάδα επιστημόνων στα πλαίσια μεταπτυχιακού προγράμματος συνεργασίας του Τμημ. Περιβάλλοντος του Παν. Αιγαίου, η οποία θα είναι στη διάθεση του κοινού περίπου στα τέλη Ιουνίου.

Τέλος, η πρόταση της Iberdrola-Rokas τέθηκε σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αντίστοιχων έργων που υλοποιούνται με πρόσχημα την «πράσινη ανάπτυξη» και την αντιμετώπιση της ανεργίας και εκμεταλλεύονται κοινωφελείς φυσικούς πόρους με σημαντικές συνέπειες. Ως τέτοια αναφέρθηκαν τα μεταλλεία χρυσού που κατασκευάζονται στις Σκουριές Χαλκιδικής, αλλά και αντίστοιχα αιολικά έργα στην Κρήτη.

Αποφασίστηκε επόμενη συνάντηση στην οποία ένας πυρήνας ανθρώπων θα συμβάλει ώστε να συγκεντρωθεί κατάλληλο υλικό και να δημιουργηθεί ένα ενημερωτικό φυλλάδιο καθώς και οπτικό υλικό από φωτογραφίες και βίντεο. Με αυτό το υλικό ουσιαστικά θα ξεκινήσει μια καμπάνια ενημέρωσης σε όλη τη Λέσβο. Για τη δημιουργία αυτού του υλικού καλούνται όλοι και όλες που επιθυμούν να ενισχύσουν αυτήν την προσπάθεια.

Επίσης, προτάθηκε να γίνει ένα επόμενο κάλεσμα με πιθανό σημείο συνάντησης το βιομηχανικό επιμελητήριο, σε μια προσπάθεια προσέγγισης και ενημέρωσης των επαγγελματιών τού τουριστικού κλάδου, των οποίων τα συμφέροντα θίγονται άμεσα. Αυτοί είναι ξενοδόχοι, γραφεία ενοικιάσεως αυτοκινήτων, τουριστικά πρακτορεία, εστιάτορες κλπ.

Η Πρωτοβουλία Πολιτών για το Ενεργειακό στη Λέσβο αποτελείται από κατοίκους της Λέσβου και δημιουργήθηκε τον Απρίλιο του 2012. Επειδή πιστεύουμε ότι καμία μορφή ανάπτυξης δεν μπορεί να αποφασίζεται ερήμην μας για το καλό μας, στόχος της πρωτοβουλίας είναι η διερεύνηση της πρότασης Iberdrola-Rokas και η διεύρυνση της σχετικής διαβούλευσης σε τοπικό επίπεδο. Η πρωτοβουλία είναι ανοιχτή σε προτάσεις, επιδιώκει νέες συμμετοχές και τη διεύρυνσή της, ενώ οι θέσεις της είναι υπό διαμόρφωση και όχι παγιωμένες. Επίσης, βρίσκεται σε επικοινωνία με αντίστοιχες πρωτοβουλίες σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.

---------------------------------------------------