Η τελευταία αποστολή της ΕΙΝΑ στη Μυτιλήνη - Οι μαρτυρίες των γιατρών από την Πάτρα Γιακουμή & Ηλιάδη: "Η Ανθρωπιά θα νικήσει"
«Το “κλείσιμο” ενός κύκλου ή “τίποτα δεν άλλαξε, τίποτα δεν είναι όπως παλιά”. Μια στιγμή του τέλους του οδοιπορικού της ΕΙΝΑ (Ενωση Ιατρών Νοσοκομείου Αχαΐας) στη Μυτιλήνη.»
Τις εικόνες που συνάντησαν στην τελευταία αποστολή που συμμετείχαν στο νησί της Λέσβου περιγράφουν οι πατρινοί γιατροί Τάσος Γιακουμής και Ανδρέας Ηλιάδης.
Αναλυτικότερα αναφέρουν:
«Ο κύκλος αυτός ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2015 με τη μεγάλη αποστολή της ΕΙΝΑ στο δοκιμαζόμενο νησί της Λέσβου που υποδέχονταν καθημερινά χιλιάδες κυνηγημένους από τους πολέμους και τις στερήσεις πρόσφυγες, ιδίως από τη Συρία αλλά και άλλες χώρες της περιοχής.
Η δραστηριοποίηση των γιατρών και άλλων πολιτών που ακολούθησαν την ΕΙΝΑ τότε, επεκτάθηκε όχι μόνο στην παραλία της Σκάλας Συκαμιάς αλλά και στο στρατόπεδο της Μόριας, στα πλωτά του Λιμενικού, στο λιμάνι αλλά και στην παροχή υπηρεσιών υγείας στους πολίτες της Λέσβου στο ΠΕΔΥ και στο Νοσοκομείο Μυτιλήνης.
Τα μεγάλα πολύνεκρα ναυάγια της 28ης Οκτωβρίου 2015 στη Σκάλα και στο Μόλυβο, ήταν η αφορμή να συνεχίσουμε την προσφορά μας στους πρόσφυγες και στο λαό της περιοχής με τη δημιουργία της Ελληνικής Μονάδας Επείγουσας Ιατρικής Συκαμιάς στο χώρο του ιατρείου της Σκάλας, με τη συνεχή στελέχωσή του από μέλη του σωματείου μας από την Πάτρα και φίλους υγειονομικούς και άλλους από τη Θεσσαλονίκη, τα Χανιά και την Κύπρο.
Σκοπός μας ήταν: καμιά ανθρώπινη ζωή να μη χαθεί πλέον στα νερά της Λέσβου.
Το ιατρείο αυτό εξοπλίστηκε με σημαντικό σε ποσότητα και ποιότητα ιατρικό εξοπλισμό που παραχωρήθηκε στην Ένωσή μας από αλληλέγγυους ιδιώτες και φορείς. Ιατρικά εργαλεία εξειδικευμένα στη σωτηρία της ανθρώπινης ζωής, της αποφυγής απώλειών υγείας όπως λένε στις εμπόλεμες ζώνες.
Οι αποστολές αυτές συνεχίστηκαν μέχρι το Μάρτιο του 2016 και την επαίσχυντη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας που εφαρμόζει η κυβέρνηση της χώρας και οδηγεί στον εγκλωβισμό στη χώρα μας χιλιάδες πρόσφυγες, στερώντας τους το όνειρο της μετάβασής τους σε χώρες που βρίσκονται κοινότητες και συγγενείς τους.
Δυστυχώς, αυτή η εξέλιξη έχει οδηγήσει στην παραμονή σε άθλιες συνθήκες χιλιάδων ανθρώπων στο νησί, μεταξύ των οποίων χιλιάδες παιδιά και άλλες ευάλωτες κατηγορίες.
Ο κύκλος που κλείνει, πέρα από την ευχή του να μην ξαναδούμε ποτέ πνιγμένα παιδιά και ανθρώπους στα νερά μας, μας οδηγεί σε μια απαραίτητη πράξη συνέχισης της Αλληλεγγύης και προσφοράς προς τους κατοίκους της Συκαμιάς που πρόσφεραν το είναι τους για τη σωτηρία και την ανακούφιση των κυνηγημένων προσφύγων και μεταναστών. Οι γιαγιάδες, οι ψαράδες αλλά ιδίως οι σιωπηλοί και σεμνοί αλληλέγγυοι του χωριού που ήταν ΕΚΕΙ πριν φτάσουν τα φώτα της δημοσιότητας και συνεχίζουν ακούραστα, τώρα που έσβησαν αυτά τα φώτα, να βοηθούν τον πλησίον τους κλείνοντας τα αυτιά τους στις σειρήνες του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας που περισσεύει στις μέρες μας.
Βρεθήκαμε στο νησί το τριήμερο 28 με 30 Οκτωβρίου. Μεταφέραμε στην ιδιοκτησία της Κοινότητας Συκαμινέας το μεγαλύτερο κομμάτι του εξοπλισμού του ιατρείου της Ε.ΜΕ.Ι.Σ. και παρακαλέσαμε να αποδεχτούν την προσφορά μας. Σε συνεργασία με το Κ.Υ. Καλλονής θα διαχειριστούν χρηστά αυτή την προσφορά στο όνομα της Αλληλεγγύης και της Ανθρωπιάς.
Βέβαια, δεν κλείσαμε τα μάτια μας. Θελήσαμε να ξαναπερπατήσουμε στα βήματα που χαράχθηκαν προ τριετίας. Γνώστες της κατάστασης που έχει ενσκήψει στο νησί, συζητήσαμε διεξοδικά με κατοίκους της Σκάλας Συκαμιάς, με αλληλέγγυους πολίτες της Μυτιλήνης καθώς και με συναδέλφους υγειονομικούς και ιατρούς που είχαμε συνεργαστεί κατά τη διάρκεια των αποστολών μας εκεί. Από όλους περιεγράφηκε μια πραγματικότητα που φαίνεται να επιβεβαιώνει το αδιέξοδο που έχει περιέλθει ο πληθυσμός των προσφύγων που έχουν εγκλωβιστεί στο νησί προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία αίτησης ασύλου. Χιλιάδες άνθρωποι στη διαδρομή Μόριας-Μυτιλήνης, πάμπολλα παιδιά στο δρόμο, εκτεταμένο αίσθημα ματαιότητας και ασφυξίας για ντόπιους και ιδίως για τους πρόσφυγες.
Μα η μεγάλη -αν και αναμενόμενη για μας- αποκάλυψη ήταν η Μόρια, μετά την επίσκεψη που κάναμε στον καταυλισμό. Διπλάσια καταλύματα από το 2016, ο κόσμος ο ένας πάνω στον άλλο, λύματα στους χωμάτινους διαδρόμους, ώρες στην αναμονή για συσσίτιο ή στις ουρές της πιστοποίησης για το άσυλο.
Ας αφήσουμε να περιγράψει ο Kumi Naidoo, Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας σε επιστολή του στον Έλληνα Πρωθυπουργό που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 23/11:
“Η Μόρια δεν είναι το πρώτο κέντρο φιλοξενίας προσφύγων που έχω επισκεφθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά αυτό που είδα εκεί ήταν σοκαριστικό. Τα προβλήματα υπερπληθυσμού είναι καταγεγραμμένα και όταν βρέθηκα εκεί διαπίστωσα ότι υπήρχαν σχεδόν τριπλάσιοι άνθρωποι από όσους/ες μπορεί να φιλοξενήσει ο καταυλισμός. Η πολιτική κράτησης των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο στα νησιά, προκειμένου να εφαρμοστεί η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, σηματοδοτεί ότι χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν παγιδευμένοι εδώ και μήνες σε απελπιστικές συνθήκες. Ζουν σε μία γκρίζα ζώνη, καταρρακωμένοι από την προοπτική επιστροφής σε μια χώρα που δεν είναι ασφαλής για αυτούς. Είδα από πρώτο χέρι πώς οι άνθρωποι, ακόμη και οι έγκυες γυναίκες και τα μωρά, είναι αναγκασμένοι/ες να κοιμούνται σε κρύες, βρώμικες και υπερπλήρεις σκηνές. Οι γυναίκες και τα κορίτσια, οι ασυνόδευτοι ανήλικοι/ες και τα μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι/ες στον κίνδυνο. Οι ντουζιέρες και οι τουαλέτες είναι ελάχιστες, και δεν βρίσκονται σε ξεχωριστές περιοχές. Πολλές εγκαταστάσεις μάλιστα δεν κλειδώνουν και ο φωτισμός είναι φτωχός, κάτι που καθιστά ακόμη και τη διαδικασία του ντους ή της παροχής νερού αγχωτική και επικίνδυνη. Οι άνθρωποι πρέπει να περιμένουν στην ουρά για ώρες ώστε να πάρουν φαγητό, χωρίς καν να είναι σίγουροι ότι θα το λάβουν, ή για να δουν έναν/μία γιατρό. Τα παιδιά συχνά δεν έχουν καμία πρόσβαση στην εκπαίδευση και οι έφηβοι/ες αισθάνονται απομονωμένοι/ες και απελπισμένοι/ες λόγω της έλλειψης προοπτικής. Αυτό που με ανησύχησε περισσότερο, ήταν ο φόβος που εξέφραζαν οι γυναίκες. Φόβος σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας, φόβος για την ασφάλειά τους αλλά και για την ασφάλεια των παιδιών τους”.
Σε ότι αφορά στη δική μας ειδικότητα, η κατάσταση της υγείας του προσφυγικού πληθυσμού δεν μπορεί να πει κανείς ότι μπορεί να περιγραφεί.
Το κλιμάκιο του ΚΕΕΛΠΝΟ, δύο γιατροί συνεπικουρούμενοι από έναν ανθυπίατρο του Ελληνικού Στρατού, προφανώς και δε μπορούσαν να έχουν καν εικόνα των αναγκών. Άλλωστε, λίγες μέρες μετά την επίσκεψή μας, παραιτήθηκαν διαμαρτυρόμενοι για την αδυναμία ουσιαστικής τους παρέμβασης. Από εκεί και πέρα διάφορες ΜΚΟ που δε λογοδοτούσαν σε καμιά υγειονομική αρχή, άρα δρούσαν χωρίς αυτό να ελέγχεται ή και να υποβοηθείται από την πολιτεία, μέσα και έξω από τον καταυλισμό.
Μέσα σε αυτό τον πληθυσμό των 8-9000, πάνω από 2000 ανήλικα, 400 εξ αυτών ασυνόδευτα, των οποίων η -δεδομένη- ευαλωτότητα αμφισβητείται από τις ίδιες τις συνθήκες που είναι αναγκασμένα να ζουν σε αυτό το σύγχρονο κολαστήριο. Ουδείς γνωρίζει το εμβολιαστικό status αυτών των παιδιών, μιας και σε κάθε στρατόπεδο υφίστανται άγνωστο αριθμό και φύση εμβολίων από διάφορους φορείς. Τα υγειονομικά τους προβλήματα αντιμετωπίζονται εξ ολοκλήρου από το νοσοκομείο Λέσβου και τους συναδέλφους της εκεί παιδιατρικής κλινικής με αντιληπτή τη δυσκολία που έχουν περιέλθει οι εκεί υγειονομικές δομές.
Στη Λέσβο δε ζούμε προς το παρόν τα ναυάγια που οδήγησαν στο βυθό του Αιγαίου τόσους πρόσφυγες το 2015-16 (άλλωστε αυτά έχουν …μετακομίσει στα ανοιχτά της Λιβύης).
Ζούμε όμως το ναυάγιο της Ανθρωπιάς και της Φιλοξενίας απέναντι σε διωκόμενους από τους πολέμους και την ανέχεια ανθρώπους και παιδιά.
Ζούμε, με ευθύνη της Πολιτείας, την έλευση του μισαλλόδοξου ρατσισμού και της ξενοφοβίας σε έναν πληθυσμό που το 2015 έδωσε ένα παγκόσμιο παράδειγμα Αλληλεγγύης.
Ζούμε το ναυάγιο της Αλήθειας που διατυμπάνιζε η Κυβέρνηση ότι έβαλε τέλος στο χάος με το προσφυγικό και τη διάψευση των προσδοκιών των Αλληλέγγυων πολιτών ότι υπάρχει κάποια στοιχειώδης ευαισθησία για τα δεινά αυτών των ανθρώπων από τη μεριά της.
Ζούμε το ναυάγιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από μια Ευρωπαϊκή Ένωση που χτίζει ορατά τείχη απέναντι στους ανθρώπους που εξεδίωξε και η ίδια με την πολιτική των πολέμων που χρηματοδοτεί στη Μέση και Εγγύς Ανατολή.
Στα πλαίσια του Σωματείου μας, την ΕΙΝΑ, δε θα πάψουμε να στηρίζουμε της γης τους κολασμένους.
Δε θα πάψουμε να κάνουμε πράξη την Αλληλεγγύη.
Θα συνεχίσουμε το εθελοντικό μας έργο όπου δῃ, χωρίς περιορισμούς ή εξαρτήσεις από κρατικούς ή ιδιωτικούς φορείς.
Η Ανθρωπιά θα νικήσει.»
